________________
સપ્તમ અધ્યાય દ્વિતીયપાદ [ ૪૪૫
"
શૂલ શબ્દને ૬ ડાચું ” પ્રત્યય લાગે છે. શૂદ્ધે પતિ માંસમ્ શૂલ + હાર્ + ત્ત્પત્તિ = સૂજાતિ માંલક્
= લાઢાના
સળીયામાં ભરાવી માંસ પકવે છે.
સત્ચાતાપશે || ૭-૨-૧૪૩ ||
=
કૃ ધાતુના યોગ હોય અને અશપથ – સાગંદ ખાવા એવા અથ ન જણાતા હોય તો, સત્ય શબ્દને ‘ ડાચુ ’ પ્રત્યય લાગે છે. સત્ય करोति सत्याकरोति वणिग् = સચ + હાર્ + જોત મારમ્ = વાણિયા ગ્રાહકને કહે છે કે આ માલ સારા છે, જેથી તમારે કિંમત આપીને માલ ખરીદવા જ જોઈ યે, એમ કરીને ગ્રાહકના મનમાં માલની શ્રેષ્ઠતા હસાવે છે.
મદ્ર-મદ્રાર્ડે વર્ષે ॥ ૭-૨-૪૪ ॥
કૃ ધાતુનો યોગ હોય અને મુડડન અ* જણાતા હોય તેા, મદ્ર અને ભદ્ર શબ્દને ડાર્ → · પ્રત્યય લાગે છે. મવું જોતિ = મ ૢ + डाच् + करोति = मद्राकराति नापितः $ = હજામ બાળકના પ્રથમ વાર જ મંગળરૂપ વાળ ઉતારે છે, મદ્રાજનૈતિ નાપિત * = હજામ બાળકના પ્રથમવાર જ મગળરૂપ વાળ ઉતારે છે. अव्यक्तानुकरणाऽनेकस्वरात् कृ-भू-अस्तिनाऽनितौ द्विव || ૭-૨-૧૪૧ ||
રૃ, ભૂ અને અસ્ ધાતુના યાગ હોય તેા, અવ્યક્ત અવાજનુ અનુકરણ કરનાર અનેકસ્વરવાળા શબ્દોને ડાચું ' પ્રત્યય વિકલ્પે લાગે છે અને તેના યાગમાં દ્વિર્ભાવ થાય છે. જો અનુકરણ શબ્દ સાથે ઈતિ શબ્દના પ્રયોગ ન હોય તેા. પટસ્ તિ पटपट + डाच् + करोति = પટપટા જોતિ = પટપટ કરે છે.
=
