________________
૧૯૮ ] સિહંમ – બાલાવાધિન
પ્રત્યયવાળા નામાનો, દ્રિ સંજ્ઞક વગેરે પ્રત્યય વિનાના નામેા સાથે બહુઅ'માં દ્રન્દ્વ સમાસ હોય તે, જે દ્રિ સંજ્ઞક વગેરે પ્રત્યયા લાગેલ હોય તેને લાપ’ વિકલ્પે થાય છે. બદર્દી વાદ્દશ્ચ ર્ાાયશ્ચ=કાક અંગ બગ અને દક્ષના પુત્રો. दाक्षयः = अङ्गबङ्गदाक्षयः द्वयकेषु षष्ट्यास्तत्पुरुषे यत्रादेव ।। ६-१-१३४ ॥
=
ષષ્ઠી તત્પુરૂષ સમાસમાં વંતા એકવચન અથવા દ્વિવચનરૂપ નામને લાગેલ યક્ વગેયે પ્રત્યયાના, પૂર્વ જણાવેલ છે તેમ, વિક ‘લાપ' થાય છે. પ્રત્યયનો લેપ થયા પછી પ્રત્યેાવાળા નામ મૂળ રૂપમાં આવે છે. પંચ અપત્યમ્ = ગાર્ચ:- ગાયેય, ગાર્યો: ક્લમ્ = નાયમ્, નન્નુજમ્ = ગાગ્ય"નું અથવા એ ગાગ્યનું કુલ. વિશ્ર્વ અપત્યમ્ = ચૈત્ર-વૈશ્ય, વૈદ્યો कुलम् ધૈર્ જમ્, વિમ્ = એક વિદનું અથવા એ વિદનું કુલ.
--
ન પ્રાન્તનીયે સ્વરે ॥ --૧ ॥
બહુગેાત્ર અમાં લાગેલા પ્રત્યયાના, વક્રુઘ્ન [૬-૨૪]'' એ સૂત્રથી જે લાપ કરવાનું વિધાન કરેલ છે, તે વિધાન, પ્રાચ્યૂજિતીય અર્થ'માં જે સ્વરાદિ પ્રત્યયનું વિધાન કરેલ છે, તે સ્વરાદિ પ્રત્યયે ન હાય તા. ર્રાનાં છાત્રાઃ = ગમે + ફ્રેંચ = શાfયા છાત્રાઃ = ગગના શિષ્યેા. આત્રેયાનાં છાત્રા=આત્રેયીયાઃ છાત્રા:=આત્રેયના શિષ્યો,
ગઈ-માવિષ્ઠા ) ૬-૨-૨૨૬ ||
ગગ ભાગ વિકાના ક્રૂ સમાસમાં પ્રાગજિતીય વિવાહ અર્થાંમાં જે અકલ્ પ્રત્યયનું વિધાન કરેલ છે. તેમાં ર્ પ્રત્યયા લેપ’ ન થાય. ગાંળાં વૃદ્ધાનામ્ ગૂમૂળાં વૃધાનામ્ યૂનાં ચ વિવાદો गर्गभार्गविका = ગગ` અને ભૃગુના વિવાહ. “ વિવાદે
=
..