________________
[ 4થ પ્રથમં પરિશિષ્ટ-]. [સેટ - અનિટ અને વેટ ધાતુની વ્યાખ્યા ]
ધાતુના બે પ્રકાર છે. ૧ સ્વરાન્ત – જેને છેડે સ્વર હોય તે. ૨ વ્યંજનાન્ત – જેને છેડે વ્યંજન હોય છે. આ બન્ને પ્રકારના ધાતુના ત્રણ ત્રણ ભેદ છે. ૨. તે ૨. શનિ અને રૂ. રે જે ધાતુને નિત્ય ૬ પ્રત્યય લાગતો હોય તે તે ધાતુ કહેવાય છે. જે ધાતુને પ્રત્યય ન લાગતો હોય તે ન ધાતુ કહેવાય છે. અને જે ધાતુને વિકલ્પ દ્ લાગતો હોય તે વેત્ ધાતુ કહેવાય છે. [ સેટ - અનિ, અને વે ને જણાવનાર સૂત્રો]
સત્તાવો . [ ૪-૪-રૂ૨] ધાતુથી પર વિધાન કરાયેલ શિત, ત્ર અને ઉણદિ પ્રત્યય વર્જિત સકારાદિ અને તકારાદિ પ્રત્યયની આદિમાં હું પ્રત્યય લાગે છે. અને તે જે ધાતુ કહેવાય છે. જેમકે – ૨૨૧૬. - છન્ને ટૂ+ રાતિ = ટૂ+ રૂદ્ર + રિ=વિષ્ણતિક કાપશે, ર્ + =+ રુસ્તાકવિતા = કાપનારે.
g . [૪-ક-૨૬]એકસ્વરવાળા અને અનુસ્વરેતઅનુસ્વાર અનુબંધવાળા ધાતુથી પર વિધાન કરાયેલ શિત પ્રત્યય વર્જિત સકારાદિ અને સકારાદિ પ્રત્યયની આદિમાં ' લાગતું નથી. અને તે અનિદ્ ધાતુ કહેવાય છે. જેમકે – ૨ v –ાને ૨૦૧૭. vi - + 2 = પાતા= પીનાર તથા રક્ષણ કરનારે.
વૃતિ [૪-૪-૨૮] » ધૂમ્ ધાતુ અને આદિત ધાતુથી પર વિધાન કરાયેલ શિત્ વર્જિત સકારાદિ- અને તમારાદિ
