________________
૪૬૨]
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
તોરી | ક-રૂ-૨૦૨ છે. 4િ, ય, ફ, ક્યનું અને કય પ્રત્યય પર છતાં, હસ્વ - કારત નામના તથા ધાતુના કારને “રી આદેશ થાય છે. જિs + દિવ + સાવિ = પિછીચાર = પિતા ન હોય તે પિતા થાય. 9 + અ + = + ચ = રીશી + ચ = રેક્કી = તે ઘણું કરે છે, મg + = + + = નાઝીરે = તે માતાને ઈચ્છે છે, પિત્ત + અ + + = પિત્રીજો =પિતાની જેમ આચરણ કરે છે.
શિ -યા-ડશીર્ષે | ઇ-રૂ-૨૦ |
શ-તુદાદિગણને વિકરણ પ્રત્યય, તથા કય અને આશિદ્ વિભક્તિના યકારાદિ પ્રત્યય પર છતાં હસ્વ ઋકારાન્ત ધાતુના કારને “રિ ? આદેશ થાય છે. કદાલ નૃત-હિ + + 9 + 2 + 2 = શાયરે - તે વાપરે છે, શું + ચ + + + દિય = તે કરાય છે, ૮૮૧. હૃા – ૪ + ચા = હિંયા = હરણ કરે.
ईश्च्वाववर्णस्याऽनन्ययस्य ।। ४-३-१११ ॥
થ્યિ પ્રત્યય પર છો, અવ્યય વર્જિત અવન્ત શબ્દના અકાર અથવાં આકારને દીર્ઘ “ઇ” અન્નાદેશ થાય છે. પ્રાણઅશુ શુ ચા-ગુરુ + વિ + અર્થાત્ =J થાત =સફેદ ન હતું તે સફેદ થાય છે, માત્રા +ધિ+યાત્ =માથાત્ = માળા ન હોય તે માળા થાય છે.
તને | ક-૪-૬૨૨ કયન પ્રત્યય લાગતાં અવણુત નામના અકાર અથવા આ કારને, દીધ “ઇઆદેશ થાય છે. પુત્રમિચ્છતિ = પુત્ર + અયન્