________________
૩૮૬ ]
સિદ્ધહેમ બાલાવઐવિની
મા વિત્વ ત્રા || --‰૦૬ ||
આદિમાં ટ્ વ્યંજનવાળા કવા પ્રત્યય પર છતાં, ક્રમ ધાતુના અકારના વિકલ્પે ‘ દી' થાય છે. ૨૮. મૂ - ક્ + દ્દવા = મ્ + વ = ઝા,સ્ત્યા = પગે ચાલીને.
બદશ્ચમસ્ય હ્રિતિિત ॥ ૪-૧-૨૦૭ ||
હન ધાતુ વર્જિત પંચમાન્ત-ધાતુને છેડે હૈં, ગ્, ગ્, ન અને મ્ વ્યંજન હોય એવા, ધાતુને ક્વિક્ પ્રત્યય તથા આદિમાં ટ્ વ્યંજનવાળા કિત સંજ્ઞક અને ચિત્ સંજ્ઞક પ્રત્યય લાગેલ હોય તે, ધાતુના પાંચમાં વ્યંજન પહેલાના સ્વરના ‘ઢી ” થાય છે. ૧૨૩ . રામજૂ - પ્ર + રામ + fQ = પ્રાક્ + સિ = પ્રશાન્ = શાંત થનારા, રામ+તિ= રામ્ + 7ઃ = રાન્ત =શાન્ત થયેલા, રામ્ + થ તઃ = રામરામ્ + ૨ + 7 = ઊઁચામ્ + ૨ + 7 = સાંગાન્તઃ = વધુ શાન્ત થયેલા. પ્રશાન્ આ રૂપમાં “ મો નો [ ૨-૨-૬૯ ] :” એ સૂત્રથી અન્તના મ્ ના ન થયા છે.
+
(6
अनुनासिके चच्छवः शूट् ॥ ४-१-१०८ ॥
આદિમાં અનુનાસિકવાળા – હૂઁ, ગ, ગ્, ન્ અને મ્ વ્યંજન વાળા પ્રત્યયા, વિપ્ પ્રત્યય તથા આદિ ધુર્વ્યંજનવાળા પ્રત્યયો હાય તા ધાતુના છ તથા ચ્છ ને! શ' આદેશ થાય છે, તથા ધાતુના વ ને સ્થાને ‘ ઊટ્ ’ (ઊ) આદેશ થાય છે. ૧૨૪૭ પ્રöત્-દ્ + 7:=X[ + 7 = પ્રશ્નઃ = પ્રશ્ન, રાë પૃચ્છતીતિ = રાપૂછ્ + foy + સૌ = Aપ્રાક્ + * = પ્રાૌ = શબ્દને બે જણ પુછનારા, o o ૬૪. નિવૃત્ત્ર – ત્તિવ્ + મન્ = H + મન્ = સ્થૂ + મનુ = શ્યામમ્ = સોવનારા, એટનારા, ૨૬૪૪. વિશ્ર્વ – ક્િ
-
