________________
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
૩૮૫ ]
+ તે = રવી + ચ = રીતે = ઢંકાય છે. જે અન્તસ્થાનું – ય, વ અને ર નું વૃત – ઈ, ઉં અને ઋ કરવાનું હોય તેમાં જે અન્તસ્થા હસ્વ સ્વર યુક્ત હોય તે હસ્વ વૃત થાય છે, અને જે અન્તસ્થા દીર્ઘ સ્વર યુક્ત હોય તો દીઘ વૃત થાય છે.
તીવોડી છે ક–૨–૧૦રૂ છે વેંગૂ ધાતુ સિવાયના ધાતુઓના અન્તસ્થાને રવૃત કર્યા પછી તે વૃતના સ્વરને “દીર્ઘ = થાય છે. ૨૦૨૪. કવાં – sar + તઃ = ળ + ન = કોનઃ = ક્ષીણ થયેલ.
વર-કન-જમો સનિ પુટિ || ૪–૨–૧૦૪ |
આદિમાં ઘટ વ્યંજજ્વાળો સન્ પ્રત્યય લાગતાં, સ્વરાઃ ધાતુના અન્ય સ્વરને “દીઘર થાય છે, હન તથા ગમ ધાતુના અકારનો
આ છે આદેશ થાય છે. ૨૧૦. વિદ્ર- રેતમિરછત્તિ = વિનિ + વન +ત્તિ = ચિર + ત = વિચાર = એકઠું કરવાને ઈચ્છે છે. ૨૦૦. નં - દમતિ = = + + રિ = કથન + રાતિ = વિધાન + પતિ =નિશાન = હણવાને ઇચ્છે છે, ૨૨૬. કહ્યું- હંમ7મિત્તિ = સન્ + Y + વન + 2 + સંનિrry + સન્ત = સંનિri = સંગમ કરવાને ઈ છે.
તના વા ૪–૨-૨૦૧ | આદિમાં ઘુટુ વ્યંજનવાળા સન પ્રત્યય લાગતાં, તન ધાતુના અકારને વિકલ્પ “દીર્ઘ થાય છે. ૨૨. તનૂથી - તન્ + તિ = તતજ્ઞ + (જન) + ત =તિતાન + + ત = નિતાંત્તિ, તિરંafa = તાણવાને ઈચ્છે છે, વિસ્તારવાને ઈચ્છે છે.
