________________
સિદ્ધહેમ બાલાવખેાધિની
કત અને કતવતુ પ્રત્યય પર છતાં, સંયુકત એવા પ્રસન્ ઉપસગ જ પૂર્વકના ત્યાં ધાતુના સ્તી 2 આદેશ થાય છે. રૂશ્ હૈં, ૪૦. થેં – પ્રલમ્ + રહ્યા + તઃ = प्रसंस्तीतः = જામી ગયા, પ્રણમ્ + મરચા + તવત્ + પ્રસંન્તીતવાન્ = જામી ગયા.
પ્રાત્ તથ્ય મો વા ॥ ૪-૨-૨૬૬ |
કત અને કતવતુ પ્રત્યય પર છતાં, પ્ર ઉપસગ સહિત ત્યા ધાતુને ‘સ્તી આદેશ થાય છે, અને તેના યાગમાં ત અને કતવતુના તકારના વિકલ્પે • મ ” આદેશ થાય છે. ત્ર + ચા + તઃ પ્રસ્તીમ:, પ્રતીતઃ = જામી ગયેલા, પ્રતીમવાન, પ્રસ્તીતવાન જામી ગયેલા.
=
૩૮૩
•
થ: શીદ્રયવૃતિ—શે નશ્રાઽપર્શે || -‰-૧૭ ||
કત અને કતવતુ પ્રત્યય પર છતાં, પ્રવાહી પદાર્થાંને ઠરી જવુ એવા અથવાળા શ્યા ધાતુના ‘શી” આદેશ થાય છે અને તેના યાગમાં ક્ત અને કતવતુના તકારના ‘ન” આદેશ થાય છે. અને જો ક્યા ધાતુના સ્પ` અર્થ થતા હોય તો ફકત ‘ શી ? આદેશ થાય છે. પરંતુ તકારના ન થતા નથી. ૬૦૬. થેં - ચા ને સમ્ = શીતં ધૃતમ્ = થીજી ગયેલું થી, શીનયર્ ધૃતમ્ + થીજી ગયેલુ. ઘી, થા ત્તમ્ = શતં વર્તતે = જણાય છે, ક્યા + 7 = ગીતો વાયુઃ વર્તતે = ઠંડો વાયુ જણાય છે.
àઃ ॥ ૪-૨-૧૮ ||
કત અને કતવતુ પ્રત્યય પર છતાં, પ્રતિ ઉપસગ થી પર રહેલ શ્યા ધાતુના ‘ શીઃ આદેશ થાય છે અને તેના યાગમાં ત અને કતવતુના તકારના ‘નઃ આદેશ થાય છે. પ્રતિ + ચા + 7ઃ =
