________________
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
૯. , લુતસ્વરિત
દીર્ધાનુદાત્ત ૧૦. નિરનુનાસિક હદાર
દીર્ઘ સ્વરિત ૧૧. , હસ્વાનુદાત્ત ૧૬ , હુતદાર ૧૨. ,, હસ્વસ્વરિત
બુતાનુદાસ ૧૩. , દીર્થોદાત્ત ૧૮ , કુતસ્વરિત
એ, ઐ, ઓ ને એ – આ ચારે બાર બાર ભેટવાળા છે, કારણ કે–તેઓને હસ્વપણું નથી, હસ્વના છ ભેદ ઓછી ગણાય છે. પાણિનીય વ્યાકરણવાળાઓને મતે, દીર્ધાને અભાવ હોવાથી, દીધ ના છ ભેદ ઓછા થતાં તેઓના મતમાં લના ૧૨ ભેદ મનાય છે.
પરસ્પર “સ્વ” સંજ્ઞાવાળા વર્ણની સમજ ૧. માના ૧૮ ભેદો કંઠસ્થાની
ને વિદ્યુતકરણવાળા હેવાથી પરસ્પર “સ્વ” ૨. વર્ષના ૧૮ ભેદો તાલુસ્થાની ૩. ૩વર્ષના ૧૮ ઓષ્ઠસ્થાની ૪. વાળના ૧૮ શિરસ્થાની-મુર્ધન્ય ૫. વર્ષના ૧૮ દન્તસ્થાની ૬. પ્રજાના ૧૨ ભેદ તાલુસ્થાની ને વિવૃતતર ,, ૭. શેતાના ૧૨ ભેદો તાલુસ્થાની ને અતિવિવૃતતર ૮. માના ૧૨ ભેદો ઓષ્ઠસ્થાની ને વિકૃતતર ,, ૮. કાના ૧૨ ભેદ અતિવિવૃતતરહેવાથી ,, ૧૦. શ જ દ્ર- કંઠસ્થાની અને સ્પષ્ટકરણવાળા ૧૧. શું છે ર્ ર્ - તાલુસ્થાની
