________________
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
૨૫૯ ]
અને સોમ – ચંદ્ર. | નોન-કોડ રૂ-ર–કર .
વેદમાં એક સાથે સાંભળેલ એવા વાયુ વતિ દેવતાવાચક નામને ઇન્દ સમાસમાં, પૂર્વપના અગ્નિશબ્દના અંતને દીર્ઘ
ઇ આદેશ થાય છે. જે મ (સામ નહિ) અને વરૂણ શબ્દરૂપ ઉત્તરપદ પર છતાં. ઈશ્વ પામશ્વ = અજમો = અગ્નિ અને
ईवृद्धिमत्यविष्णौ ॥ ३-२-४३ ॥ દેવતાવાચક દ્વન્દ્રસમાસમાં, વિષ્ણુ વર્જિત વૃદ્ધિવાળું ઉત્તરપદ પર છતાં, પૂર્વપદના અ િશબ્દના અંતનો હિસ્વ “ ઈ - આદેશ થાય છે. अग्निश्च वरुणश्च, अग्निवरुणो देवता यम्य = अग्नि+ वरुण + અ + ૬ = અવિન નાલાણી+ = અગ્નિ અને વરૂણ માટે ગાયનું આલંબન કરે. * ૦ [ ૩-૧-] એ સૂત્રથી વરૂણ શબ્દની વૃદ્ધિ થઈ વારૂણ થયું છે. જેથી વૃદ્ધિવાળું ઉત્તરપદ છે.
दिवा द्यावा ॥ ३-२-४४ ॥ દેવતાવાચક નામનો જે ધન્ડસમાસમાં દિવ્ શબ્દને, ઉત્તરપદ પર છતાં “ઘાવા આદેશ થાય છે. ચૌઢ નિશ્ચ = રાવની = સ્વગ અને પૃથ્વી,
વિવિઃ પૃથિst રા ય રૂ-૨-૪પ છે
દેવતાવાચક નામને જે ઇન્દ્રસમાસમાં દિવ્ શબને, પૃથિવી શબ્દરૂપ ઉત્તરપદ પર છતાં “દિવ અને “દિવ્ આદેશ વિક
