________________
સિદ્ધહેમ બાલાવમાધિની
જાતિવાચક મૂલ શબ્દથી પર, સ્ત્રીલિંગી કરવાનું હોય તેા હરી પ્રત્યય લાગે છે. સમૂરી = એ નામની ઔષધિ.
૧૫૭
धबाद् योगदपालकान्तात् ।। २-४-५९ ॥
પાલક શબ્દ વર્જિત ભર્તા (પતિના સ ંબંધને કારણે બનેલા હાય, અર્થાત્ જે શબ્દ પતિવાચક હાય, તે જ શબ્દ સ્ત્રીવાચક થતા હાય ) વાચક અકારાન્ત નામથી પર, સ્ત્રીલિંગી કરવાનું હોય તે ‘ડરી પ્રત્યય લાગે છે. પ્રશ્ય માં = પ્રી પતિની સ્ત્રી, આગેવાન સ્ત્રી. નળ નામના પતિની સ્ત્રી, ગણનાર સ્ત્રી.
= પ્રò નામના
માર્યા = વનળી = ગણક
-
पूतकतु वृषाकप्यग्निं कुसित - कुसीदादै च
|| ૨-૪-૬૦ ||
પતિના સંબંધના કારણે બનેલ હોય તેવા પૂતતુ, વૃષાકપિ, અગ્નિ, મુસિત અને કુસીદ શબ્દથી પર, સ્ત્રીલિંગી કરવાનું હાય તેા ‘ડડીઃ પ્રત્યય લાગે છે. અને તેના યાગમાં ચૈત્ર અન્તાદેશ 214. gangutaf = qamareft = Yelkgell ǝil.
મનોૌ ૬ વા | ૨-૪-૬ ||
પતિના સંબંધવાળા મનુ શબ્દથી પર, સ્ત્રીલિંગી કરવાનું હોય તા ‘હરી' પ્રત્યય લાગે તે. અને તેના ચેાગમાં ઓટ અને એ અન્તાદેશ થાય છે. મોમાં = મનાવી, મનાવી, મનુઃ = મનુની પત્ની
વહોન્દ્ર - હદુ - અવ - રાવે - મુકાવાનું વાન્તઃ ॥ ૨-૪-૬૨ ॥ પતિના સંબંધવાળા વરુણુ, ઈન્દ્ર, રૂદ્ર, ભવ,
શબ્દથી પર, સ્ત્રીલિંગી કરવાનું હાય તો ડી'
શવ અને મૃડ પ્રત્યય લાગે છે.
