________________
:
-
[ગથ ચતુર્થur ]
(શ્રી વિધાન) ત્રિય કૃત sa | ૨-૪-|
નકારાન્ત (ન છે અને જેને એવા) નામને, તથા સ્વસ વર્જિત અકારાન્ત (ઋ છે અન્ત જેને એવા) નામને, સ્ત્રીલિંગી કરવાનું હોય ત્યારે સ્ત્રીલિંગસૂચક “ડી” (દીર્ધ ઈ) પ્રત્યય લાગે છે. + હ = ૪rs -- $ + કિ = અક્ષર = રાણી. 9 + ન = + $ + સિ = સ્ત્ર = કરનારી. ( સ્વસ, દુહિતુ, નનાન્દ, યાતું, માતુ, તિરુ અને ચતુરા શબ્દોને આ નિયમ ન લાગે
મધદૂતિ | ૨-૪–૨ ધાતુ વર્જિત ઉદિત ( ઉ નિશાનવાળા) અને ઋદિત ( નિશાનવાળા ) પ્રત્યય કે અપ્રત્યય, જે નામને અને તે હોય તેવા નામને, સ્ત્રીલિંગી કરવાનું હોય ત્યારે “ડી” પ્રત્યય લાગે છે. મૃ + અતુ + રિ = મહા + સિ = મવતી = આપ, તમે ( સ્ત્રી). Tલ કુરતીતિ = ળ + રાત + સિ = vaz + + ણ = પંચરતી = રાંધનારી સ્ત્રી.
ચન્ના ૨-૪-રૂ | અમ્યું છે અન્તમાં જેને, એવા નામને સ્ત્રીલિંગી કરવાનું હોય ત્યારે “ડી” પ્રત્યય લાગે છે. પ્રથમ મત્તિ સૂfs an = = + અ +9િ + $ + ર = દરિ = પૂર્વ દિશા. ર્ + અ + + રિ = જીવી = ઉત્તરદિશા. ( અહિં “ ૩ ૦ [ ૨-૨-૨૦] » એ સૂત્રથી “ઉદી” આદેશ થયે છે.)