________________
૩૬
ન્યાય ભૂમિકા પરસ્પર સાપેક્ષ છે. એટલે એમ ખેલાય કે રામનિષ્ઠતિસ્વનિવિત જીવળાંકુધાનિષ્ઠપુત્રત્વમ્ । એને ઉલટાવીને પશુ ખેલી શકાય-જીવાયુરાનિષ્ઠપુત્રત્યનિષદ રામનિતૃિત્વમ્ સારાંશ, પિતૃત્વ-પુત્રત્વ આદિ સાપેક્ષ ધર્મો ૫૨સ્પર નિરૂપ્ય-નિરૂપક બને, પણ ધી માત્ર નિરૂપક જ મને.
એવા સાપેક્ષ ધર્મમાં પરસ્પર નિરૂપ્ય-નિરૂપકભાવ હાય છે. સાપેક્ષ ધર્માં આ,—
વિષયતા—વિષયિતા આધારતા આધેયતા પતિત્વ-પત્નીત્વ
કાર્ય તા–કારણુતા પ્રતિબયતા-પ્રતિબન્ધકતા
વિષયતા–વિષયિતા
‘ઘટનું' જ્ઞાન થયું” તા એમાં ઘટ એ વિષય છે, અને જ્ઞાન એ વિષયી છે. માટે ઘટમાં વિષયતા, અને જ્ઞાનમાં વિયિતા આવી. આ વિષયતા—વિયિતા પરસ્પર સાપેક્ષ છે. કેમકે ઘટ વિષય છે, તા જ જ્ઞાન વિષયી છે. એટલે ઘટમાં વિષયતા છે, તેા જ જ્ઞાનમાં વિષયિતા છે. એ સાપેક્ષ છે માટે પરસ્પર નિરૂપક-નિરૂપિત છે. भेटंबे घटनिष्ठविषयता -निरूपिता-ज्ञाननिष्ठ विषयिता
निरूपक
""
વાચ્યતા-વાચકતા
પ્રતિપાદ્યતા-પ્રતિપાદકતા વિશેષ્યતા-પ્રકારતા
સ્વત્વ-સ્વામિત્વ *નિરૂપ્યતા—નિરૂપકતા
""
ܕ
',
