Page Text
________________
દર્શનત્રિકની ક્ષપણા
૧૧૩ - ઉક્તક્રમે હજારો સ્થિતિઘાત પસાર થાય છે. ત્યાર પછી મિથ્યાત્વમોહળીયના સાગત સ્થિતિના અસંખ્યાતા બહુભાગ પ્રમાણના સ્થિતખંડો હોય છે. આ વખતે મિશ્રમોનીયા સમ્યક્ત્વમોહનીયમાં પૂર્વોતમ ચાલુ હોય છે. કર્મપ્રકૃતિ ઉપામનાકરાની ગા. ૩ની ચમાં કહ્યું છે- “તતો કૃિતિવંદન, તતો નિવમ સંગતિમાને સંતવમસ્તે सेसे मिच्छत्तस्स ट्ठितिसंतकम्मस्स असंखेजभागा आघातिजंति, सम्मत्तमीसाणं संखेजा चेव
યાતિગંતિ” તાત્પર્ય એ છે કે સંખ્યાતા બહુભાગ પ્રમાણ આયામવાળા હજારો સ્થિતખંડ ત્રણે દર્શનમોહનીયમાં પસાર થયા પછી એક સ્થિતિખંડ દ્વારા મિથ્યાત્વમોહનીયની જે સત્તાગત સ્થિતિ છે, તેમાંથી અસંખ્યાતમો ભાગ રાખી શેષ બહુભાગોનો નાશ કરે છે. ત્યાર પછી વળી નવા સ્થિતિઘાત દરમિયાન શેષ સત્તાગતસ્થિતિના અસંખ્યાતા બહુભાગોનો નાશ કરે છે અને શેષ એક ભાગ રાખે છે. આ પ્રમાણે મિથ્યાત્વમોહનીયતા સ્થિતિઘાતનો ક્રમ સમજવો. જ્યારે સખ્યત્વ મોહનીય અને મિશ્ર મોહનીયમાં પૂર્વની માફક સત્તાગત સ્થિતિમાંથી સંખ્યાતા બહુભાગોનો નાશ કરી એક સંખ્યાતમો ભાગ શેષ રાખે તે પ્રમાણે સ્થિતિઘાતનો ક્રમ સમજવો. આ પ્રમાણે હજારો સ્થિતિઘાત જાય ત્યાર પછીના સ્થિતિઘાત દ્વારા મિથ્યાત્વમોહનીયની એકાલિકા સ્થિત રાખી શેષ સર્વ સ્થિતિનો નાશ કરે છે. કર્મપ્રકૃતિ ઉપામનાકરાની ગા. ૩૭ની ચૂમાં કહ્યું છે - “તતો વહુ દિતિસવંસુ ન મિચ્છત્તા માવતિ //વાહિર ત્રિયં સળં નાણાતિર્થ મવતિ તે વખતે સમ્યકૂવમોહનીય-મિશ્રમોહનીયની પલ્યોપમના અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણ સ્થિતિ સત્તામાં રહે છે. “સંમત્તસમામિચ્છા વિતિ પત્નિોવમસ સંગતિમાન ક્ષેતો ”-કર્મપ્રકૃતિ ઉપશમલાકરણની ગા. ૩૦ની . હવેથી સમ્યક્ત્વમોહનીય અને મિશ્રમોહળીયના પણ સત્તામાંથી અસંખ્યાતા બહુભાગ પ્રમાણ સ્થિતિનો પ્રત્યેક સ્થિતિઘાત દ્વારા ક્ષય કરે છે અને શેષ મિથ્યાત્વમોહનીયની ઉદયાલકાર્તાિલુકસૅકમથી વધમાન સમ્યક્ત્વમોહનીયમાં સંકમાઈને ભોગવાઈ જાય છે-“મિચ્છરે પઢમસમયાંતે તિ સંમત્તે સામિચ્છત્તા સંગમા II(થા)તિયા અવંતિ, સંછામિયા મવંતિ ”-કર્મપ્રકૃતિ ઉપામતાકણની ગા. ૩૨ની ચ. ઉત ક્રમે હજારો સ્થિતિઘાત પસાર થાય ત્યાર પછીના સ્થિતિઘાત દ્વારા મિશ્રમોહનીયતી આવલકા ઉપરની સ્થિતિનો ઘાત કરે છે. તે વખતે સમ્યક્ત્વમોહનીયની આઠ વર્ષ પ્રમાણ સ્થિતિસત્તા રહે છે. કર્મપ્રકૃતિ ઉપામના૨ણની ગા. ૩૨ની ચૂર્ણમાં કહ્યું છે - “વં સંવેદં સમિછત્તદિતિ વંકટિંગ સમપિત્ત आवलियाबाहिरं सव्वं आघातियं भवति । ताहे चेव संमत्तसंतकम्मं अट्ठवासठीइयं होति ।"
- કષાયમાભૂતમાં સ્થિતિઘાતના ક્રમમાં થોડો ભેદ છે. તેમના મત અનુસાર પલ્યોપમથી માંડી આઠ વર્ષની સમ્યક્ત્વમોહલીચની સ્થિતિ બાકી રહે ત્યાં સુધીનો અધિકાર આ પ્રમાણે છે- પલ્યોપમ સ્થિતિમત્તા થયા પછી પ્રત્યેક સ્થિતિઘાત સાગત સ્થિતિના સંખ્યાતા બહુભાગ પ્રમાણ જાણવા. તે ક્રમે હજારો સ્થિતિઘાત પ્રવર્તે છે. ત્યાર પછી
| SR No. | 005791 |
| Book Title | Upshamanakaran Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hemchandrasuri |
| Publisher | Jinshasan Aradhana Trust |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 372 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 8 MB |