________________
२९
आत्मनिंदाद्वात्रिंशिका விலகககாககககககககககககககககலிகைலைகையை - कान्ति=[3२५॥
नियम्य मन कान्त शोमा
लोलयंयण - त्रियामापतिकान्तिकान्तैः यंद्रभानी त्वदाज्ञामृतपानलोलः=ता. माशा३५॥
જયોના જેવી શોભા છે જેને તેવા વડે અમૃતપાન માટે ઉત્કંઠ - गुणैः=(१) गु पडे, (२) हो२८ 3 परब्रह्म-विशुद्धावस्था प्लवङ्ग वानर
परब्रह्मरतिम्-विशुद्धात्मस्व३५नीप्रीतने - आत्ममनःप्लवङ्गम् मात्मा भने +कदा करिष्येयारे ?
મનરૂપી કપિને * सोऽनो भावार्थ :
હે સ્વામિનું! ચંદ્રમાની જ્યોત્સના જેવા ઉજ્જવળ આપના ગુણો છે. આ ગુણોરૂપી સાંકળ વડે મારા ચંચળ મનને કાબૂમાં લઈને તારી આજ્ઞાના અમૃતપાન માટે ઉત્કંઠ થઇ વિશુદ્ધ આત્મરમણતા ध्यारे साधीश ? ॥ १०॥ * तत्त्वरुचिर्वृत्तिः :
तवेति । 'हे स्वामिन् !' कोटाकोटिदेववृन्दनेतः! । 'तव' भवतः । 'त्रियामापतिकान्तिकान्तैः' चन्द्रमसोज्योत्स्नासदृशैरादत्यन्तमुज्ज्वलैः । ‘गुणैः' स्पष्टम् । इदमत्र तात्पर्यम्-कश्चित् प्रश्नयति, वीतरागस्य गुणाश्चन्द्रज्योत्स्नाभिस्साकं दृष्टान्तायितास्तत्र कोऽस्ति हेतुविशेषः ? समादधामि, वीतरागेन क्षायिकभावजन्मानोगुणाः संप्राप्ताः, क्षायिकभावजेभ्योगुणेभ्यः पूर्वाचार्यैः शशिधुतेदृष्टान्तमुक्तम्, यथा योगदृष्टिसमुच्चये भगवान् हरिभद्रसूरिः परादृष्ट्यामष्टम्यां तद्गतबोधाय शशिदृष्टान्तं न्ययुक्त ।
‘आत्ममनःप्लवङ्ग' मदात्मसङ्गतं यत्परिणामचापल्यं तदेव कपिस्तं । 'नियम्य' वशीकृत्य । 'त्वदाज्ञाऽमृतपानलोलः' जिनवचनाऽवगाहनोत्कण्ठितः । परब्रहारतिं' विशुद्धाऽऽत्मरमणतां । 'कदाऽहं करिष्ये ?' कदा लप्स्ये ।। * डानो भावार्थ : (१) स्वामिन् ! पहनी व्याध्या सत्र टोटी देवसभूछना नेता छ ते... मेवी ४२वामा
આવી છે. જે અરિહંતનો મહિમા સૂચવે છે. (૨) ચંદ્રમાની જ્યોત્સા જેવા વીતરાગના ઉજ્જવળ ગુણો છે. આ વિધાનમાં ઊંડ તાત્પર્ય રહેલું
છે. આ રહ્યું : પ્રશ્ન થાય છે કે વીતરાગના ગુણો માટે ચંદ્રની જયોગ્નાનું દષ્ટાંત જ કેમ આપવામાં આવ્યું? કારણ છે, વીતરાગને ક્ષાયિકભાવના ગુણો પ્રાપ્ત થયેલાં છે. સાયિકભાવના ગુણો માટે પૂર્વાચાર્યોએ ચંદ્રજ્યોનાનું દષ્ટાંત આપેલું છે.