________________
ભલભલભલભલેજે
શ્રીઉપદેશપદ વગેરે ગ્રન્થોમાં શ્રીહરિભદ્રસૂરિજીએ આ વાત કરી છે. એટલે આ બધું જાણીને વિધિરસિક જીવોએ જાગી જવું જોઈએ. હા ! જેને વિધિમાં રસ નથી. તેઓ તો આવા કાળ વગેરેના બહાના કાઢીને, છટકી જ જવાના, પણ જેને વિધિમાં રસ છે, જેને વિધિ ગમે છે. તેઓ “કાળ ખરાબ છે...' વગેરે નબળી વાતો નહિ કરે. પણ પોતાની તમામ શકિત ફોરવીને વિધિનું પાલન કરશે જ. - શિષ્ય : આપની વાત મને હજી બરાબર સમજાઈ નથી. ચોથા આરામાં પહેલા સંઘયણવાળા હતા. અત્યારે છેલ્લા સંઘયણવાળા છે. હવે પહેલા આ
સંઘયણીની તાકાત તો જબરદસ્ત હોય. છેલ્લા સંઘયણીની તાકાત સાવ જ ઓછી હું હોય. બે વચ્ચે આભગાભનું અંતર છે. તો બંને માટે અવિધિદોષ સરખો કેમ ?
ગણાય? પ્રથમ સંઘયણી આધાકર્મી વાપરે તો એને જેટલો દોષ, ચરમસંઘયણીને છે છે પણ આધાકર્મી વાપરવામાં એટલો જ દોષ શી રીતે મનાય ? પ્રથમસંઘયણીની છે
તાકાત વધારે હોવા છતાં એ આધાકર્મી વાપરતો હોવાથી તેને જ વધારે દોષ ? લાગવો જોઈએ. ચરમસંઘયણીની તાકાત ઓછી હોવાથી એને આધાકર્મી ? વાપરવાનો દોષ ઓછો જ લાગવો જોઈએ
આવું દરેકે દરેક બાબતોમાં વિચારી લેવું. અને આ વાતને સાચી સાબિત કરવાની યુક્તિઓ પણ મળે છે.
(૧) પ્રથમસંઘયણીઓ અવિધિ સેવે, દોષ સેવે તો એના પ્રતાપે છેક સાતમી છે નારક સુધી પણ જાય. જ્યારે ચરમસંઘયણી વધુમાં વધુ બે જ નરક સુધી જઈ શકે. $ એણે પ્રથમસંઘયણીની અપેક્ષાએ ઘણું વધારે પાપ કર્યું હોય, તો ય એ બીજી છે નરકથી વધારે દુર્ગતિ ન જ પામે.
પ્રથમસંઘયણી કીડીની હિંસા દ્વારા ય સાતમી નારકમાં જાય એ શક્ય છે. હું
ચરમસંઘયણી હજાર માણસોને મારી નાંખે તોય બીજી નારકથી વધુ દુર્ગતિ છે. ન જ પામે.
પ્રથમસંઘયણી મજાક-મશ્કરીના જૂઠથી ય સાતમીમાં ય જાય, એ શક્ય છે. જે ચરમસંઘયણી ઉસૂત્રપ્રરૂપણા કરે તો ય વધુમાં વધુ બીજી નારકે જાય.' પ્રથમ સંઘયણી મુહપત્તીની ચોરીથી ય સાતમીમાં ય જાય, એ શક્ય છે.
ચરમસંઘયણી કરોડો રૂપિયાની, સ્ત્રી વગેરેની ચોરી કરે તો ય વધુમાં વધુ બીજી નરકે જાય.
પ્રથમસંઘયણી વિકારથી સ્ત્રી તરફ દૃષ્ટિ કરવા માત્રથી પણ સાતમીમાં ય જાય, એ શક્ય છે.
(૩૫૦ ગાથાનું સ્તવન ૯ (૨૮),