Page Text
________________
मिश्रोमिथ्यादृष्टिर्वा पतितसम्यक्त्वी स्याद् । इदकार्मग्रन्थिकमतम्, अनेन मताऽभिप्रायेणाऽनादिमिथ्यात्वी प्रथमवेलायामुपशमदर्शनमेवाऽवाप्नोति त्रिपुञ्जीकरणञ्चाऽप्यन्तरकरणं स्थितः सन्नेव विदधाति, यदुद्गीण विशेषावश्यकवृत्त्यां कोट्याचार्यः
“कार्मग्रन्थिकास्त्विदमेव मन्यन्ते यदुत - सर्वोऽपि मिथ्यादृष्टिः प्रथमसम्यक्त्वलाभकाले यथाप्रवृत्त्यादिकरणत्रयपूर्वकमन्तरकरणं करोति, तत्र चौपशमिकं सम्यक्त्वं लभते पुञ्जत्रयञ्चासौ विदधात्येव । अत एवौपशमिकसम्यक्त्वाच्च्युतोऽसौ क्षायोपशमिक सम्यग्दृष्टिर्मिश्रो मिथ्यादृष्टियं भवति ॥ [५३० तम गाथायाः वृत्त्याम्]
सैद्धान्तिकमतस्त्वेवम् - अनादिमिथ्यादृष्टिः प्रथमसम्यक्त्वलाभकाले औपशमिकं क्षायोपशमिकम्वा क्षायिकं सम्यक्त्वमासादयति । योऽपूर्वकरणेनैव त्रिपुञ्जीकर्तुमशकोमन्द परिणामत्वात् सोऽनिवृत्तिमारुह्य तत्राऽन्तरकरणं विधाय तस्मिन् संविशन्नौपशमिकं सम्यक्त्वमाप्नोति, औपशमिकदर्शनाच्युतोऽसौ नियमेन मिथ्यादृष्टिर्भवति ।
अपूर्वकरणमारूढाः प्रवराऽध्यवसायशालिनोऽत्रैव ग्रन्थिभेदन्तदनन्तरं त्रिपुञ्जीकरणं करोति ततोऽनिवृत्तिकरणमासाद्य क्षयोपशमसम्यक्त्वं प्राप्नुवन्ति, एतेऽन्तरकरणं न कुर्वते, कालान्तरेण गतसम्यक्त्वा मिश्रा मिथ्यादृष्टयोवाऽपिजायन्ते । अपूर्वकरणवर्तमानः कश्चन ग्रन्थिं सम्भिद्य मिथ्यात्वमोहमशेषं क्षपयति स क्षायिकसम्यक्त्वं लभते, यदुक्तम्मलयगिरिसूरिणा बृहत्कल्पभाष्यस्य वृत्त्याम्
“कोद्रवदृष्टान्तेनाऽपूर्वकरणेन मिथ्यात्वं त्रिपुझं कृत्वाऽनिवृत्तिकरणेन तत्प्रथमतया क्षायोपशमिकसम्यक्त्वमासादयति । ततः परिणामवशतः कालान्तरेण मिश्रं मिथ्यात्वं वा गच्छन्ति । यस्त्वपूर्वकरणमारूढोऽपि मन्दाध्यवसायतया मिथ्यात्वं त्रिपुञ्जीकर्तुमसमर्थः सोऽनिवृत्तिकरणमुपगतोऽन्तरकरणं कृत्वा तत्र प्रविष्टो न किञ्चिदपि वेदयते स च त्रयाणामन्यतमदप्यवेदयमान उपशमकः सम्यग्दृष्टिरूच्यते ॥"
इदमेव विशेषतः स्पष्टीकृतं कोट्याचायैर्विशेषावश्यकवृत्त्याम् ।
४२
'बोधिपताका' टीकया विभूषितं
| SR No. | 005776 |
| Book Title | Samyaktva Rahasya Prakaranam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Siddhasensuri, Hitvardhanvijay |
| Publisher | Kusum Amrut Trust |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 194 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 5 MB |