________________
“વોધિપતાન ટીકાની રચના :
વિ.સં. ૨૦૬૬નો મહા માસ પ્રારંભાયો. પૂર્વે રચેલી મહોયની ટીકાને વ્યવસ્થિત ક૨વાની અમે શરુઆત કરી પરંતુ મારી જ રચેલી મહોલયની વૃત્તિનો વર્ષો પછી અભ્યાસ કરતાં મને આ વૃત્તિથી સંતોષ થયો નહિ. તે ટીકાની શૈલીમાં પ્રૌઢતાની ઉણપ લાગી તેથી પૂરતાં પરામર્શ પછી નક્કી કર્યું કે મોયિની વૃત્તિને પ્રગટ કરવી નથી. તેના સ્થાને નવી જ ટીકા બનાવવી છે. મહોલયની વૃત્તિ આજે પણ અપ્રગટ અવસ્થામાં અમારી પાસે અકબંધ છે.
એ પછી અમે નવેસરથી સમ્યત્ત્તરહસ્યપ્રરળ ઉપર ટીકા રચી. જે ‘વોધિપતા’ એવા નામકરણ સાથે આ ગ્રંથમાં પ્રસ્તુત છે. અમે રચેલી ટીકાનું મૂલ્યાંકન કરવાનું કાર્ય અમે અધિકા૨ી વિદ્વાનોને સોંપીએ છીએ. આ અંગે કશું પણ કહેવાની અમને જરુરીયાત લાગતી નથી.
લોધિપતાજા ટીકાની રચના થયાં પછી તેનું સંશોધન ષડ્દર્શનવેત્તા, પૂ. આ. દે. શ્રી. વિ. ચન્દ્રગુńસૂરીશ્વરજી મ.સા. પાસે કરાવ્યું છે. તેઓશ્રીજીએ સમય કાઢીને સૂક્ષ્મક્ષિકાપૂર્વક પરિમાર્જન કર્યું છે. આ બદલ તેઓશ્રીજીના અમે ઋણી છીએ.
ગ્રંથકાર પૂ.આ.દે.શ્રી સિદ્ધસેનસૂરિ મહારાજા ઃ
સમ્યત્વરજ્ઞસ્યપ્રજા ના કર્તા સ્વનામધન્ય, પૂ. પૂર્વાચાર્ય શ્રી સિદ્ધસેનસૂરીશ્વરજી મહારાજા છે. ગ્રંથની અંતિમ બે ગાથાઓમાં ગ્રંથકારશ્રીજીએ આ વાત સ્પષ્ટ કરી છે. વધુમાં તેઓશ્રીજીએ આ બે ગાથામાં એ પણ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે પ્રસ્તુત ગ્રંથને તેઓ શ્રીમદે સંકલિત કર્યો છે. નવો રચ્યો નથી. સંકલન પણ પૂર્વના આગમાદિ શાસ્ત્રગ્રંથોની કંડિકાઓ દ્વારા કર્યું છે.
ગ્રંથ અને ગ્રંથકારશ્રીનો કાળ નિર્ણય :
ગ્રંથકાર પૂજ્ય પૂર્વાચાર્ય શ્રી સિદ્ધસેનસૂરીશ્વરજી મહારાજા વિક્રમની કઇ શતાબ્દીમાં થયાં અથવા તો એથી પણ પૂર્વે થયાં તેનો નિર્ણય કરી શકાય તેમ નથી. ગ્રંથકારશ્રીજીના કાળનો નિર્ણય થઇ શકે તેમ નથી એથી પ્રસ્તુત ગ્રંથની રચના કયાં કાળમાં થઇ એનો પણ ચોક્કસ નિર્ણય કરી શકાય તેમ નથી.
ગ્રંથ અને ગ્રંથકારશ્રીજીના કાળનો નિર્ણય નથી થઇ શકતો તેનું કારણ ઇતિહાસની પર્યાપ્ત સામગ્રીનો અભાવ છે. ગ્રંથકારીશ્રીજીએ ગ્રંથને અંતે ન તો કોઇ સંવત દર્શાવી છે કે પછી ન તો પોતાની ગુરુપરંપરાનો નિર્દેશ કર્યો છે અને ન તો ગ્રંથની સમાપ્તિનું સ્થળ સૂચવ્યું છે. ઉપરોક્ત ત્રણ અંગો એવા છે જેના સહારે ગ્રંથ અને ગ્રંથકારશ્રીજીને ઇતિહાસની નજર વડે ઓળખવા આસાન બને છે. ત્રણ પૈકી એક પણ અંગનો સંકેત સુદ્ધાં તેઓશ્રીજીએ આપ્યો નથી. માત્ર ગ્રંથ અને ગ્રંથકારના નામનો નિર્દેશ કરીને ઉપસંહાર કરી દેવો ઉચિત ગણ્યો છે.
सम्यक्त्वरहस्यप्रकरणम्, प्रस्तावना
१९