Samyaktva Rahasya Prakaranam

SR No.: 005776
Original Sutra Author: N/A
Author: Siddhasensuri, Hitvardhanvijay
Publisher: Kusum Amrut Trust
Publication Year: 2010
Total Pages: 194
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 5 MB

Page 147

છે. ગાથાર્થ :
જેમ શ્વેતપટ (સઢ)નબાંધ્યું હોય તો મહાસાગરમાંવહાણ તરી શકતું નથી તેમસમ્યક્ત્વવિનાનો ક્રિયામાં રૂચિ રાખનારો આત્મા ભવસાગરને તરી શકતો નથી. II૪જો.
ગમે તેવું મોટું વૃક્ષ પણ તેનું મૂળ નાશ પામે છે ત્યારે નષ્ટ થઈ જાય છે તેમ સમ્યકત્વરૂપી મૂળનો નાશ થાય છે ત્યારે શેષ સમગ્ર ચારિત્રનો પણ નાશ થઈ જાય છે. //૪પી
ગુરુથી ભ્રષ્ટ થયેલાંનો ગુણ ભ્રષ્ટ થઈ જાય છે એવું આગમમાં કહ્યું છે. એ જ રીતે સમ્યક્ત્વથી રહિત સઘળો ય ધર્મ નકામો બની જાય છે. I૪૬ll
સેનાપતિ હણાઈ જતાં જેમ સમગ્ર ચતુરંગ સૈન્ય હણાઈ જાય છે તે જ રીતે સમ્યક્ત્વ જ્યારે હણાય છે ત્યારે દાનાદિક ચાર પ્રકારનો ધર્મ હણાઈ જાય છે. //૪થી
જેમ તુંબ તૂટી ગયાં પછી આરાઓનો કોઇ આધાર રહેતો નથી તેમ સમ્યક્ત્વ હણાઈ ગયાં પછી માત્ર ચારિત્ર દ્વારા મોક્ષ મળી શકતો નથી. ૪૮
સુંદર શોભાવાળું પણ કમળ મૂળને કાપી નાખ્યા પછી જેમ નષ્ટ થઈ જાય છે તે જ રીતે સમ્યકત્વનો નાશ થાય છે એ સાથે જ બાકીની સઘળી ક્રિયાઓ શોભા વિનાની બની જાય છે. Il૪ો.
પાયો નષ્ટ થઈ જતાં ભલભલું રાજભવન જેમ પડી ગયાં વિના રહેતું નથી તેમ સમ્યકત્વ ચાલ્યાં ગયા પછીનું દ્રવ્ય ચારિત્ર જરુર નિષ્ફળ થઈ જાય છે. //પવા
ઇંધણ વિનાનો અગ્નિ અને હૃદય વિનાનો પુરુષ જેમ મૃત્યુને શરણ થાય છે તે જ રીતે સમ્યકત્વથી પતિતનું સંપૂર્ણ ચારિત્ર કરમાઈ જાય છે. આપના ક “વધિપતાજા' વૃત્તિઃ :
जहेति । नवसङ्ख्यकैरुपनयैरत्र सम्यक्त्वशून्यायाः क्रियाया वैयर्थ्यं मण्डयति तत्र प्रथमोपनयः । 'जह महासागरम्मि सिअवडेण विणा बोहित्थं न तरइ' श्वेतपटेन - रक्षावृत्तिविशेषेण विना दृढबन्धमपि यानपात्रं भीषणेऽम्बुनिधौ यथा न तरति । 'तह किरियारूइ सम्मत्तेण विणा भवोदहिं न तरइ' एवमेव जिनोक्तक्रियायाःस्वीकारकर्ताऽपि श्वेतपट सदृशं सम्यक्त्वन्तेन विना भवसागरान्तं न याति,
यदाख्यातं दर्शनशुद्धिप्रकरणे पूर्वाचार्यश्चन्द्रप्रभसूरिभिः, कुणमाणो वि निवित्तिं परिच्चयंतो वि सयणधणभोगे । दितो वि दुस्सह उरं मिच्छदिट्ठि न सिज्झइ उ ॥४०॥
अथ द्वितीय उपनयः । 'जह महाविसालो रुक्खो उ मूलम्मि हए विणस्सए' यथा वृक्षस्य जीवितन्तन्मूलाऽऽयत्तम्, प्राणवति मूले वृक्षः प्राणिति, निःश्वसिते च मूले वृक्षोविनश्यति
-
-
१४६
'बोधिपताका' टीकया विभूषितं