Samyaktva Rahasya Prakaranam

SR No.: 005776
Original Sutra Author: N/A
Author: Siddhasensuri, Hitvardhanvijay
Publisher: Kusum Amrut Trust
Publication Year: 2010
Total Pages: 194
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 5 MB

Page 135

'सम्मत्तं वर भावना' कृष्ण-नील- कापोतलेश्योच्छेदनशीलत्वादेतत् सम्यक्त्वमेव प्रशस्तभावना । ‘सम्मत्तं परमो देवो' पदापेक्षया वीतरागवदाराध्यत्वात् सम्यक्त्वं देवोऽपि। 'सम्मत्तं परमो गुरुः' यथागुरोरेतस्याऽप्यनाशातनीयत्वात् सज्ज्ञानोपपत्तिनिमित्तत्वाच्च सम्यक्त्वमेव गुरुः । 'सम्मत्तं परमं मित्तं ' आपदि सम्पदि समानाऽभिप्रायवान्यस्तन्मित्रम्, नरके वा देवसुखलाभे समानचित्तवृत्तिप्रदायकत्वादेतत् परमं मित्रम्,
यदुक्तं सम्यक्त्वकौमुद्यां जिनहर्षगणिभिः
सम्यक्त्वरत्नान्न परं हि रत्नं, सम्यक्त्व मित्रान्न परं हि मित्रम् । सम्यक्त्वबन्धोर्न परो हि बन्धुः सम्यक्त्वलाभान्न परो हि लाभः ॥
‘सम्मत्तं परमं पयं’ प्राप्ते च क्षायिके दर्शने मोक्षवत् साद्यनन्तस्थितित्वात् सम्यक्त्वमेव मोक्ष इत्युक्तम् ।।३७-३८-३९-४०।।
* टीडअनो भावार्थ :
ગણધર રચિત દ્વાદશાંગીમાં અને એ દ્વાદશાંગીને અનુસરીને રચાયેલાં નિર્યુક્તિ ગ્રંથો, ભાષ્ય ગ્રંથો અને ટીકાગ્રંથોમાં સમ્યક્ત્વને વર્ણન શબ્દ દ્વારા પણ ઓળખવામાં આવ્યું છે. ત્યાં સમ્યક્ત્વના મહિમાનો બોધ કરાવનારાં અને સમ્યક્ત્વની દુર્લભતાની સાક્ષી ભરનારાં અનેકાનેક દૃષ્ટાંતો પણ આપવામાં આવ્યાં છે.
પૂર્વાચાર્યોએ સમ્યક્ત્વ માટે કેવા કેવા દૃષ્ટાંતો પ્રયોજ્યાં છે તેની ઝાંખી કરીએ. કલિકાલ સર્વજ્ઞ ५.आ.श्री डेभयन्द्रसूरि महाराठे 'योगशास्त्र' नी स्वोपज्ञ वृत्तिमां सच् छे }
यम
हेतुस्तपः श्रुतादीनां सद्दर्शनमुदीरितम् ॥
-
प्रशम - जीवातुर्बीजं ज्ञान - चरित्रयोः
સારાર્થ : મહાવ્રતો અને ઉપશમનો આત્મા સમ્યગ્દર્શન છે. સમ્યક્ત્વ જ ચારિત્ર અને જ્ઞાનનું બીજ છે તેમજ તપ અને શ્રુતનો હેતુ છે.
‘अध्यात्मसार' प्रऽरएामां पू. महोपाध्याय श्री यशोविश्यक महाराष्४नो अभिप्राय छे }कनीनिकेव नेत्रस्य कुसुमस्येव सौरभम् ।
सम्यक्त्वमुच्यते सारः सर्वेषां धर्मकर्मणाम् ॥
१३४
સારાર્થ : આંખોમાં કીકીનું જેવું મહત્ત્વ છે અને પુષ્પમાં સૌરભનું જે સ્થાન છે તેવું જ મહત્ત્વ . સમસ્ત ધર્મક્રિયાઓમાં સમ્યગ્દર્શનનું છે. તે તો ધર્મ કાર્યોનો સાર છે.
'बोधिपताका' टीकया विभूषितं