Siddha Hemchandra Shabdanushasanam Part 02

SR No.: 005770
Original Sutra Author: N/A
Author: Jagdishbhai
Publisher: Jagdishbhai
Publication Year: 2013
Total Pages: 396
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 61

૪૨૯
શ્રીસિદ્ધહેમચન્દ્રશબ્દાનુશાસન ભાગ-૨ (शन्या०) "ओहांक त्यागे" अतः "पा-हाक्भ्यां पय-ह्यौ च" [उणा० ९५३.] इत्यसि ह्यादेशे च ह्यस् अनन्तरातीतदिने । “श्वसक् प्राणने" बाहुलकात् डित्यसि श्वस् अनन्तरमागामिदिने । "कमूङ् कान्तौ" "शमूच् उपशमे" आभ्याम् "गमि-जमि-क्षमि-कमि-शमि-समिभ्यो डित्" [उणा० ९३७.] इत्यमि कम् उदकमाकाशं च, शम् सुखम् । “यमूं उपरमे" अतः "यमि-दमिभ्यां डोस्" [उणा० १००५.] इति डित्योसि योस् विषयसुखम् ।
अनुवाद :- “त्या ४२१॥" अर्थवाजो "हा" पातु 40%81 21नो छ. २॥ "हा" पातुथी "पाहाभ्याम्..." (उणादि० - ८५3) सूत्रथा "अस्" प्रत्यय थाय छ तथा "हा"नो हि माहेश थने “ह्यस्" ००६ प्राप्त थाय छे. "ह्यस्" भेटले वीततो मेवो मागणनो हिवस. मा५९
भाषामi Ste. मे प्रभो "ह्यस्"नो अर्थ थाय छे. ___qj अर्थवाणी "श्वस्" धातु 400 गानो छ. ॥ "श्वस्" पातुथी बहुस५iथी "ड्" छतवाणो "अस्" प्रत्यय थतi "श्वस्" श६ प्राप्त थाय छे. ॥ "श्वस्" अव्यय भावती स અર્થમાં છે અર્થાત્ આવનારો એવો હવે પછીનો તરતનો દિવસ.
आन्ति अर्थवाणी "कम्" पातु पडे 19नो छ तथा ७५म २मर्थवाणी "शम्" धातु योथा . रानो छे. माने थातुमोथी "गमि-जमि-क्षमि..." (उणादि ८39) सूत्रथा "अम्" प्रत्यय थत "कम्" भने "शम्" प्राप्त थाय छे. "कम्" अव्यय ५९ अर्थमा छ तेम४ मा अर्थमा छ तथा "शम्" अव्यय सुप अर्थमा छ. __“विराम पाम" अर्थाजो "यम्" पातु पडेद नो छ. ॥ "यम्" पातुथी “यमिदमिभ्याम्..." (उणादि० १००५) सूत्रथा "ड्" इत्वाणो "ओस्" प्रत्यय थdi “योस्" श६ प्राप्त थाय छे. ॥ "योस्" अव्यय विषयसुप अर्थमा छ.
(शन्या०) "मयि गतौ" "अस्" [उणा० ९५२.] इत्यसि मयस् सुखम् । “ओहांक् त्यागे" अतो विपूर्वात् “समिण-निकषिभ्यामाः" [उणा० ५९८.] इति बाहुलकादाप्रत्यये यसागमे च विहायसा अन्तरिक्षे । यथाकथञ्चिद् व्युत्पत्तिरियं वर्णानुपूर्वीनिर्ज्ञानार्था, एवमन्यत्रापि। रुदेः "तृ-स्तृ-तन्द्रि-तन्त्र्यविभ्य ई:" [उणा० ७११.] इति बहुवचनाद् ईप्रत्यये असागमे च रोदसी द्यावा-पृथिव्यौ। अवतेः "अवेर्मः" [उणा० ९३३.] इति मे "मव्यवि-श्रिवि०" [४.१.१०९.] इत्यूटि गुणे च ओम् ब्रह्मणि अभ्यादान-प्रतिश्रवणाऽभिमुखीकरणेषु च । “भू सत्तायाम्" इत्यतः "मिथि-रज्युषि-तृ-पृ-श-भू-वष्टिभ्यः कित्" [उणा० ९७१.] इत्यसि उवादेशे पृषोदरादित्वादकारलोपे च भूस्, भुवस् यथाक्रमं नाग-मनुष्य-लोकवाचकौ ।