Siddha Hemchandra Shabdanushasanam Part 02

SR No.: 005770
Original Sutra Author: N/A
Author: Jagdishbhai
Publisher: Jagdishbhai
Publication Year: 2013
Total Pages: 396
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 146

સૂ૦ ૧-૧-૩૧
૫૧૪ આકાંક્ષાવાળા મારવડે હે સીતા ! તે બધું કરાયું છે અર્થાતુ રામ સીતાને કહે છે કે, હું તને રાવણ પાસેથી છોડાવી લાવ્યો છું એ તને પ્રાપ્ત કરવા માટે નથી કર્યું, માત્ર મને ધમકાવનારનું અભિમાન ઉતારવા માટે મારા વડે આ કાર્ય કરાયું છે.
(३२) अप्रसाद :- अशुद्ध अर्थमा आङ् अव्यय मावे छ. ६..d. आवलिम् उदकम् (अशुद्ध पा..)
(33) विवृत्त :- मुटुं म॥1॥ अर्थमा “आङ्' भव्यय भावे छ. ६.त. "आकाशम्" (मुटुं क्षेत्र.)
(3४) अनुबन्ध :- 1९] थq। १३५ अर्थमा "आङ्' अव्यय सावे छ अथवा तो संबंध 24॥ अर्थमा "आङ्' अव्यय भावे छे. आयाति (ते. आवे छे.) मी संध अर्थमा "आङ्' અવ્યય આવે છે. આવવાની ક્રિયા દ્વારા સંબંધ થાય છે.
(3५) पुनर्वचन :- इशथी डे अर्थम "आङ्' अव्यय भावे छ. .त. आमेडितम् (२०६ અથવા તો ધ્વનિની આવૃત્તિ અર્થાત્ શબ્દનું ફરીથી ઉચ્ચારણ.)
(श०न्या०) नि-लेश-राशि-भृशार्था-ऽधोभाव-प्रसाद-संन्यासा-ऽर्था-ऽर्थगत्यादेशदारकर्मोपदर्शन-केतनोपरमणा-5ऽवृत्ति-बन्धन-दर्शना-ऽवसान-कौशला-ऽऽसेवा-नियमसमीया-ऽन्तर्भाव-मोक्ष-तमस्तापसान्ना-ऽऽश्रय-ग्रहण-वर्ण-वृक्षा-ऽभावा-ऽतिशयेषु । लेशेलेशेन हसति-निहसति, निहासः, निघर्षः । राशौ-धान्यनिकरः, यवनिकरः। भृशार्थे-भृशं गृहीत:निगृहीतः । अधोभावे-अध: पतति-निपतति । प्रसादे-प्रसन्नं पानम्-निपानम्, निगता आपः । संन्यासे-निक्षेपः, निश्रेणी । अर्थे-निधानम् । अर्थगतौ-गतार्थानि वाक्यानि-निगतानि वाक्यानि । आदेशे-आदिष्टः कर्तुम्-नियुक्तः कर्तुम् । दारकर्मणि-निविशते । उपदर्शने-अर्थं निदर्शयति । केतने-निमन्त्रयते । उपरमणे-निवृत्तः पापात् । आवृत्तौ-निवृत्तः सूर्यः । बन्धने-निगलम् । दर्शनेनिध्यायति, निशामयति(ते) । अवसाने-निष्ठितम्, नितिष्ठति । कौशले-विद्यासु निष्णातः-निपुणः । आसेवायाम्-नियतः पन्थाः, नियतो रथः । नियम-नियमः । समीपे-निपार्श्वः । अन्तर्भावेनिपीतमुदकम्, निहितं द्रव्यम् । मोक्षे-निसृष्टम् । तमसि-निहारः । तापसान्ने-निहारो (नीवारा?) व्रीहिः । आश्रये-निलयः, निवासः । ग्रहणे-निग्रहः । वर्णे-नीलः । वृक्षे-नीपः । अभावे-निद्रव्यः । अतिशये-न्यूनः, निपीडितः ।
अनुवाद :- नि :- देश अर्थथा २३ रीने अतिशय अर्थ सुधीन अर्थमा नि भव्यय भावे छे. (१) लेश :- सत्य अर्थमा "नि" अव्यय सावे छ. ह.त. निहसति (त. अ५ से छे.) निहासः (अल्प हास्य.) तथा निघर्षः (थोडं घर्ष.)