________________
सू० १-१-२२, १-१-२३
૨૭૩
(न्या०स० ) अयितीति - अन्तर्वर्तिन्या विभक्त्या "तदन्तं पदम् " [१.१.२०.] इति पदत्वं प्राप्तम्, तत् सित्येवेति नियमेनापोदितमपि 'व्यञ्जने' इत्यंशेन पुनः प्रसूतम्, तत: 'अय्' इति प्रतिषेधेन प्रतिषिद्धमनेन प्रतिप्रसूयते ॥२२॥
અનુવાદ :- ઉપરની તમામ પંક્તિઓનો અનુવાદ શબ્દમહાર્ણવન્યાસમાં આવી ગયો છે. ॥ द्वाविंशतितमम् सूत्रम् समाप्तम् ॥
सूत्रम् - न स्तं मत्वर्थे । १ । १ । २३ ॥
-: तत्त्वप्राशि :
सकारान्तं तकारान्तं च नाम मत्वर्थे प्रत्यये परे पदसंज्ञं न भवति । -: तत्त्वप्राशिानो अनुवाद :
"सकार" संतवाणुं जने "तकार" संतवाणुं नाम "मतु" अर्थवाजा प्रत्यय पर छतां पह સંજ્ઞાવાળું થતું નથી.
(त०प्र०) यशस्वी । मतोरपि मत्वर्थाव्यभिचाराद् मत्वर्थशब्देन ग्रहणम् । पेचुष्मान् । विदुष्मान् । यशस्वान् । तडित्वान् । मरुत्वान् । विद्युत्वान् । स्तमिति किम् ? तक्षान्, राजवान् ।
अनुवाद :- यशवाजी. "मतु" प्रत्यय पए। "मतु" अर्थवाना प्रत्यय साथै अव्यभियारी होवाथी "मतु" अर्थवाना शब्दवडे ग्रहए। दुराय छे. रांधवावाणी, विद्यावाणी, यशवाजी, वी४जीवाणी, पवनवाणी, प्राशवाणी. "सकार" जने "तकार" संतसजवा द्वारा शुं उडे छे ? अहीं "तक्षन्" भने “राजन्" शब्दो न् अंतवाणा होवाथी जा सूत्रथी पहसंज्ञानो निषेध थतो नथी. माटे पट्टसंज्ञा थवाथी "न्"नो सोप थाय छे. साडडा अपवावाजी भने “राभवाणु" (नगर).
(त०प्र०) मत्वर्थ इति किम् ? पयोभ्याम् । अय्व्यञ्जन इति प्राप्ते प्रतिषेधोऽयम्
॥२३॥
