________________
४ स्थानकाध्ययने उद्देशः २ द्वीपद्वाराणि अन्तरद्वीपाः पातालकलशाः घातकीविष्कंभादि ३०३ - ३०६ सूत्राणि श्री स्थानाङ्ग सूत्र सानुवाद भाग १ કહેલ છે, એવી જ રીતે ધાતકીખંડના પૂર્વાર્ધ અને પશ્ચિમાર્દ્રમાં પણ કહેવા યોગ્ય છે. એક મેરુના સંબંધવાળી વક્તવ્યતાનું जन्य यार मेरुने विषे समानपशुं छे ते ४ हड्डीउतने सूत्रकार हे छे. 'एव' मित्यादि० ॥ वर्शन३५ अतिदेशने संग्रहगाथा वडे हे छे. 'जंबूद्दीवे' त्यादि० भंजूदीपनुं खा वर्शन ते भंजूदीपड, अथवा भंबूद्वीप प्रत्ये प्राप्त थाय छे ते भंजूदीपण ज्यां वो पाठ छे } 'जबूद्वीपे यत्' – भूद्वीपमां ने वर्शन अवश्यभावीपशाथी अथवा हेवा योग्य होवाथी आवश्य, ते भंजूदीयावश्यक अथवा द्वीपगावश्य वस्तुजातं - वस्तुनो प्रकार (अहिं 'तु' शब्द पूरा अर्थभां छे.) युं खाहि सूत्र અને અંત્ય સૂત્ર કયું? માટે સૂત્રકાર કહે છે—સુષમસુખમા લક્ષણ કાલ ‘સૂત્ર’ થી આરંભીને યાવતા મેરુની ચૂલિકા પર્યંત જે વર્ણન (જંબૂદ્વીપ સંબંધી) કર્યું છે તે વર્ણન ધાતકીખંડમાં અને પુષ્કરવ૨દ્વીપમાં જે પૂર્વ અને પશ્ચિમ બે વિભાગ છે તે બન્ને દ્વીપના પ્રત્યેક પૂર્વાર્ધ અને પશ્ચિમાદ્ધમાં અથવા પૂર્વાર્ધ અને પશ્ચિમાદ્ધ ખંડના ક્ષેત્રોમાં અન્ય્નાધિક અર્થાત્ સમાન જાણવું. II૩૦૨|| जंबूदीवस्स णं चत्तारि दारा पन्नत्ता, तंजहा - विजये, वेजयंते, जयंते, अपराजिते । ते णं दारा चत्तारि जोयणाई विक्खंभेणं तावतितं चेव पवेसेणं पन्नत्ता-तत्थ णं चत्तारि देवा महिड्डीया जाव पलिओवमद्वितीता परिवसंति तंजहा - विजते, वेज़यंते, जयंते, अपराजिते ।। सू० ३०३ ||
जंबूदीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स दाहिणेणं चुल्लहिमवंतस्स वासहरपव्वयस्स चउसु विदिसासु लवणसमुद्द तिन्नि २ जोयणसताई ओगहित्ता एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पन्नत्ता, तंजहा - एगूरूयदीवे, आभासियदीवे, वेसाणितदीवे, गंगोलियदीवे । तेसु णं दीवेसु चउव्विहा मणुस्सा परिवसंति, तंजहा - एगूरूता, आभासिता, वेसाणिता, गंगोलिया ।
. तेसि णं दीवाणं चउसु विदिसासु लवणसमुद्रं चत्तारि २ जोयणसयाई ओगाहेत्ता एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पन्नत्ता, तंजहा—हयकन्नदीवे, गयकन्नदीवे, गोकन्नदीवे, सक्कुलिकन्नदीवे । तेसु णं दीवेसु चउव्विधा मणुस्सा परिवसंति, तंजहा–हयकन्ना, गयकन्ना, गोकन्ना, संक्कुलिकन्ना ।
,
तेसि णं दीवाणं चउसु विदिसासु लवणसमुद्दे पंच २ जोयणसयाई ओगाहित्ता एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पन्नत्ता, तं जहा - आयंसमुहदीवे, मेंढमुहदीवे, अयोमुहदीवे, गोमुहदीवे । तेसु णं दीवेसु चउव्विहा मणुस्सा भाणियव्वा । तेसि णं दीवाणं चउसु विदिसासु लवणसमुद्द छ छ जोयणसयाई ओगाहेत्ता एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पन्नत्ता, तंजहा-आसमुहदीवे, हत्थिमुहदीवे, सीहमुहदीवे, वग्घमुहदीवे । तेसु णं दीवेसु मणुस्सा भाणियव्वा । तेसि णं दीवाणं च विदिसासु लवणसमुद्रं सत्त सत्त जोयणसयाई ओगहेत्ता एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पन्नत्ता, तंजहा-आसकन्नदीवे, हत्थिकन्नदीवे, अकन्नदीवे, कनपाउरणदीवे । तेसु णं दीवेसु मणुया भाणियव्वा । तेसि णं दीवाणं चउसु विदिसासु लवणसमुहं अट्ठ जोयणसयाई ओगाहेत्ता एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पन्नत्ता, तंजा - उक्कामुहदीवे, मेहमुहदीवे, विज्जुमुहदीवे, विज्जुदंतदीवे, तेसु णं दीवेसु मणुस्सा भाणियव्वा । • तेसि णं दीवाणं चउसु विदिसासु लवणसमुद्दं णव णव जोयणसयाई ओगाहेत्ता एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पन्नत्ता, तंजहा-घणदंतदीवे, लट्ठदंतदीवे, गूढदंतदीवे, सुद्धदंतदीवे । तेसु णं दीवेसु चउविधा मगुस्सा परिवसंति तंजहा-घणदंता, लट्ठदंता, गूढदंता, सुद्धदंता । जंबूदीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स उत्तरेणं सिहरिस्स वासहरपव्वयस्स चउसु विदिसासु लवणसमुद्दं तिन्नि तिन्नि जोयणसयाई ओगाहेत्ता एत्थ णं चत्तारि अंतरदीवा पन्नत्ता, तंजहा—एगूरूयदीवे सेसं तहेव निरवसेसं भाणियव्वं जाव सुद्धदंता । सू० ३०४ ।।
377