Page Text
________________
२ स्थानकाध्ययने उद्देशः ३ जम्बूद्वीपादेः वेदिकादेः वर्णनम् ९१-९२-९३ सूत्राणि श्री स्थानाङ्गसूत्र सानुवाद भाग १ (વખારાપર્વત), ૠગ્નકૂટ, નલીનકૂટ, એકશૈલ, ત્રિકૂટ, વૈશ્રમણકૂટ, અંજનપર્વત, માતંજન, સૌમનસ (ગજદંત), વિદ્યુત્પ્રભ, અંકાવતી, પદ્માવતી, આશિઃવિષા, સુખાવહ, ચંદ્રપર્વત, સૂર્યપર્વત, નાગપર્વત, દેવપર્વત, ગંધમાદન અને ઇષુકારપર્વત આ દ૨ેક બબ્બે કહેવા (૩).
ચુલ્લહિમવંતકૂટ, વૈશ્રમણકૂટ, મહાહિમવંતકૂટ, વૈસૂર્યકૂટ, નિષધકૂટ, રુચકકૂટ, નીલવંતકૂટ, ઉપદર્શનકૂટ, રુક્મીકૂટ, મણિકંચનકૂટ, શિખરીફૂટ, તિગિચ્છીકૂટ, પદ્મદ્રહ, પદ્મદ્રહમાં વસનારી શ્રીદેવીઓ, મહાપદ્મદ્રહ, મહાપદ્મદ્રહમાં વસનારી ડ્રી દેવીઓ, એવી રીતે યાવત્ પુંડરીકદ્રહ, પૌંડરીકદ્રહમાં વસનારી લક્ષ્મીદેવીઓ, ગંગાપ્રપાતદ્રહ યાવત્ રક્તવતીપ્રપાતદ્રહ, એ દરેક બબ્બે છે (૪).
બે રોહિતા યાવત્ બે રુપ્પકૂલા છે. ગ્રાહવતી, દ્રહવતી, પંકવતી, તમજલા, મત્તજલા, ઉન્મત્તજલા, ક્ષીરોદા, સિંહશ્રોતા, અંતર્વાહિની, ઊર્મિમાલિની, ફેનમાલિની, ગંભીરમાલિની એ દ૨ેક બબ્બે નદીઓ છે. કચ્છ ૧, સુકચ્છ ૨, મહાકચ્છ ૩, કચ્છાવતી ૪, આવર્ત ૫, મંગલાવર્ત ૬, પુષ્કલ ૭, પુષ્કલાવતી ૮, વત્સ ૯, સુવત્સ ૧૦, મહાવત્સ ૧૧, વત્સાવતી ૧૨, ૨મ્ય ૧૩, રમ્યક્ ૧૪, રમણીય ૧૫, મંગલાવતી ૧૬, પક્ષ્મ' ૧૭, સૂપક્ષ્મ ૧૮, મહાપક્ષ્મ ૧૯, પક્ષ્માવતી ૨૦, શંખ ૨૧, નલિન ૨૨, કુમુદ ૨૩, સલિલાવતી [નલિનાવતી] ૨૪, વષ્ર ૨૫, સુવપ્ર ૨૬, મહાવપ્ર ૨૭, વજ્રાવતી ૨૮, વલ્ગે ૨૯, સુવલ્ગુ ૩૦, ગંથિલ ૩૧ અને ગંધિલાવતી ૩૨ એ વિજયો દરેક બબ્બે છે (૫). ક્ષેમા ૧, ક્ષેમપુરી ૨, રિષ્ટ ૩, રિષ્ટપુરી ૪, ખડ્ગી પ, મંજૂષા ૬, ઔષિધ ૭, પુંડરીકિણી ૮, સુસીમા ૯, કુંડલા ૧૦, અપરાજિતા ૧૧, પ્રભંકરા ૧૨, અંકાવતી ૧૩, પક્ષ્મવતી ૧૪, શુભા ૧૫, રત્નસંચયા ૧૬, અશ્વપુરી ૧૭, સિંહપુરી ૧૮, મહાપુરી ૧૯, વિજયપુરી ૨૦, અપરાજિતા ૨૧, અપરા ૨૨, અશોકા ૨૩, વિગતશોકા ૨૪, વિજયા ૨૫, વૈજયંતી ૨૬, જયંતી ૨૭, અપરાજિતા ૨૮, ચક્રપુરી ૨૯, ખગપુરી ૩૦, અવંધ્યા ૩૧ અને અયોધ્યા ૩૨–આ બત્રીશ વિજયોની ક્રમશઃ બબ્બે રાજધાનીઓ છે (૬).
બે ભદ્રશાલવન, બે નંદનવન, બે સોમનસવન અને બે પાંડુકવન છે. બે પાંડુકંબલશિલા, બે અતિપાંડુકંબલશિલા, બે રક્તકંબલશિલા અને બે અતિરક્તકંબલશિલા છે, બે મેરુપર્વત છે, મેરુપર્વતની બે ચૂલિકા છે. ધાતકીખંડ નામના દ્વીપની વેદિકા બે ગાઉ ઊંચી કહેલી છે (૭). ૯૨૫
કાલોદધિ સમુદ્રની વેદિકા બે ગાઊની ઊંચી કહેલી છે. પુષ્કરવરદ્વીપાદ્ધના પૂર્વાર્ધને વિષે મેરુપર્વતની ઉત્તર અને દક્ષિણ દિશાએ બે ક્ષેત્ર કહેલા છે. તે બહુસમતુલ્ય યાવત્ ભરત અને ઐરવત, તેમજ યાવત્ બે કુરુક્ષેત્ર કહ્યા છે તે દેવકુરુ અને ઉત્તરકુરુ નામના છે. તે બે કુરુક્ષેત્રમાં અતિશય શોભાવાળા બે મહાન્ વૃક્ષો કહ્યા છે તેના નામફૂટશાલ્મલી અને પદ્મવૃક્ષ. તે વૃક્ષોના અધિષ્ઠાતા બે દેવો સુપર્ણકુમાર જાતીય વેણુદેવ અને પદ્મ નામના છે. યાવત્ ત્યાં સુધી જાણી લેવું કે છ પ્રકારના કાલને એટલે છ આરાના અનુભાવને ભોગવતા થકા ત્યાંનાં મનુષ્યો (ભરત તથા ઐરવતમાં) વિચરે છે (૧).
પુષ્કરવરદ્વીપાદ્ધના પશ્ચિમાદ્ધને વિષે મેરુપર્વતની ઉત્તર અને દક્ષિણ દિશાએ બે ક્ષેત્ર કહ્યા છે તે આ પ્રમાણે—પૂર્વની માફક જાણી લેવું. વિશેષ એ કહે છે—વૃક્ષો ફૂટશાલ્મલી અને મહાપદ્મ નામના છે. દેવો (તેના અધિપતિ) સુવર્ણકુમારજાતીય વેણુદેવ અને પુંડરીક નામના છે. પુષ્કરવરદ્વીપાદ્ધ દ્વીપને વિષે બે ભરત, બે ઐરવત યાવત્ બે મેરુ અને બે મેરુપર્વતની ચૂલિકા છે. પુષ્કરવરદ્વીપની વેદિકા બે ગાઉની ઊંચી કહી છે. (એવી રીતે) બધા ય દ્વીપ તથા સમુદ્રોની પણ વેદિકાઓ બે ગાઉની ઊંચી કહેલી છે (૨). I૯૩
1. પટ્ટ−‘પદ્મ' અર્થ બાબૂવાળી પ્રતમાં છે.
125
| SR No. | 005767 |
| Book Title | Sthanang Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jayanandvijay |
| Publisher | Guru Ramchandra Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 520 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & agam_sthanang |
| File Size | 14 MB |