Page Text
________________
२ स्थानकाध्ययने उद्देशः ३ वर्षधरादिस्वरूपम् ८७ सूत्रम्
श्री स्थानाङ्गसूत्र सानुवाद भाग १ પહોળાઈ ઊંડાઈ, ઊંચાઈ, સંસ્થાન અને પરિધિ વડે, તે આ પ્રમાણે—ગુલ્લહિમાવાન કૂટ અને વૈશ્રમણ કૂટ, જંબૂદ્વીપના મેરની દક્ષિણ દિશાએ મહાહિમવાના નામે વર્ષધર પર્વતમાં બે કૂટ કહેલ છે, તે આ પ્રમાણે—બહુસમતુલ્ય યાવત્ મહાહિમવાનું કૂટ અને વૈડૂર્ય કૂટ. એવી રીતે નિષધ નામના વર્ષધર પર્વતમાં બે ફૂટ કહેલ છે, તે આ પ્રમાણે– બહુસમતુલ્ય યાવત્ નિષધ ફૂટ અને ચકપ્રભ ફૂટ (૪), જંબૂદ્વીપના મેરુપર્વતની ઉત્તર દિશાએ નીલવાન નામે વર્ષધર પર્વતમાં બે ફૂટ કહેલ છે, તે આ પ્રમાણે—બહુસમતુલ્ય, યાવત્ તે આ પ્રમાણે–નીલવાન ફૂટ અને ઉપદર્શન કૂટ. એવી રીતે શિખરી નામે વર્ષધર પર્વતમાં બે ફૂટ કહેલ છે, તે આ પ્રમાણે-બહુસમતુલ્ય યાવત્ તે આ પ્રમાણે
-શિખરી કૂટ અને તિગિચ્છ ફૂટ (૫). ll૮૭ll (ટી) નં' િવર્ષ—ક્ષેત્ર વિશેષની વ્યાખ્યા કરનારા હોવાથી બન્ને વર્ષધર છે. વૃત્નો'ત્તિ મોટાની અપેક્ષાએ લઘુહિમયાન તે ચુલ્લહિમવાન ભરતક્ષેત્ર પછી અંતર રહિત (ઉત્તરમાં) છે. વળી શિખરી પર્વત ઐરાવત ક્ષેત્રની આગળ છે, (અર્થાત્ શિખરીથી ઉત્તરમાં ઐવિત ક્ષેત્ર છે) અને તે બે પર્વત પૂર્વ અને પશ્ચિમથી લંબાઈ વડે લવણસમુદ્ર સુધી જોડાયેલા છે. चउवीस सहस्साइं, णव य सए जोयणाण बत्तीसे । चुल्लहिमवंतजीवा, आयामेणं कलद्धं च ।।५०।। [बृहत्क्षे०५२]
ચુલ્લહિમવાન પર્વતની જીવા લંબાઈ વડે ચોવીશ હજાર, નવશે બત્રીસ યોજન અને અદ્ધકલા ૨૪૯૩૨/૩૮ છે. (૫૦)
એવી રીતે શિખરી પર્વતની જીવા જાણવી. તથા બન્ને પર્વત ભરતક્ષેત્રથી બમણા વિસ્તારવાળા એકસો યોજન ઊંચા. પચ્ચીશ યોજન જમીનમાં ઊંડા, આયત અને ચતુરર્સ (લંબચૌરસ) સંસ્થાન વડે રહેલા છે તે બંનેની પરિધિ નીચે પ્રમાણે છે
पणयालीस सहस्सा, सयमेगं नव य बारस कलाओ । अद्धं कलाए हिमवंत-परिरओ सिहरिणो चेव ।।५१॥
પિસ્તાળીસ હજાર એકસો, નવ યોજન અને સાડીબાર કળા ૪૫૧૦૯૫/ ૧/૩. ચુલહિમાવાન અને શિખરી પર્વતની પરિધિ છે. (૫૧)
જેમ હિમવાન અને શિખરી પર્વત કંવૂદ્દીવે' રૂત્યાદ્રિ અભિલાપ વડે કહ્યા એવી રીતે મહાહિમાવાન વગેરે પણ કહેવા. તેમાં લઘુની અપેક્ષાએ મહાહિમાવાન છે. મેરુની દક્ષિણ દિશાએ મહાહિમાવાન અને મેરુની ઉત્તર દિશાએ રુક્ષ્મી પર્વત છે. એવી રીતે દક્ષિણમાં નિષધ અને ઉત્તરમાં નીલવાન પર્વત છે. વિશેષ એ કે–એઓની લંબાઈ વગેરે વિશેષ વર્ણન ‘ક્ષેત્રસમાસ' નામના ગ્રંથથી જાણી લેવું. અહીં તો ક્ષેત્રસમાસની ગાથાઓ વડે કંઈક કહેવાય છેपंच सए छव्वीसे, छच्च कला वित्थडं भरहवासं । दस सय बावन्नऽहिया, बारस य कलाओ हिमवंते ॥५२॥
[વૃદèત્ર ર૧]. પાંચ સૌ, છવ્વીસ યોજન અને છ કલાનો પહોળો ભરતક્ષેત્ર છે, અને એક હજાર, બાવન યોજન ને બાર કળાનો પહોળો ચુલ્લહિમાવાન પર્વત છે. (૫૨). . हेमवए पंचहिया, इगवीस सया उ पंच य कलाओ । दसहियबायालसया, दस य कलाओ महाहिमवे ॥५३॥
વૃિદક્ષેત્ર ૨૦] હૈમવત ક્ષેત્ર બે હજાર એકસો પાંચ યોજન અને પાંચ કલાનો પહોળો છે, તથા મહાહિમવાન પર્વત ચાર હજાર, બસો દશ યોજન અને દશ કળાનો પહોળો છે. (૧૩) हरिवासे इगवीसा, चुलसीइ सया कला य एक्का य । सोलस सहस्स अट्ठ सय, बायाला दो कला णिसढे ॥५४॥
| વિક્ષેત્ર રૂ] - હરિવર્ષ ક્ષેત્ર આઠ હજાર, ચાર સો, એકવીશ યોજન અને એક કળાનો પહોળો છે, તથા નિષધ પર્વત સોળ હજાર, આઠ સો બેંતાળીશ યોજન અને બે કળાનો પહોળો છે. (૫૪)
109
| SR No. | 005767 |
| Book Title | Sthanang Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jayanandvijay |
| Publisher | Guru Ramchandra Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 520 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & agam_sthanang |
| File Size | 14 MB |