Pragnapana Sutra Part 01

SR No.: 005761
Original Sutra Author: N/A
Author: Munichandrasuri, Jayanandvijay
Publisher: Guru Ramchandra Prakashan Samiti
Total Pages: 554
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & agam_pragyapana
File Size: 15 MB

Page 426

તો
दसमं चरमाचरमपयं परमाणु पोग्गलाइणं चरिमाचरिमाइ विभागो
श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग १ (મૂળ) હે ભગવન્! છપ્રદેશિક સ્કંધ સંબધે પૃચ્છા. હે ગૌતમ! છપ્રદેશિક સ્કંધ કદાચ એ.વ. ચરમ હોય ૧, એ.વ. અચરમન
હોય ૨, કદાચ એ.વ. અવક્તવ્ય હોય ૩, બ.વ. ચરમ ન હોય ૪, બ.વ. અચરમ ન હોય ૫, બ.વ. અવક્તવ્ય ન હોય ૬, કદાચ એ.વ. ચરમ અને એ.વ. અચરમ હોય છે, એ.વ. ચરમ અને બ.વ. અચરમ હોય ૮, કદાચ બં.વ. ચરમ અને એ.વ. અચરમ હોય ૯ કદાચ બ.વ. ચરમ અને બ.વ. અચરમ હોય ૧૦, કદાચ એ.વ. ચરમ અને એ.વ. અવક્તવ્ય હોય ૧૧, કદાચ એ.વ. ચરમ અને બ.વ. અવક્તવ્ય હોય ૧૨, કદાચ બ.વ. ચરમ અને એ.વ. અવક્તવ્ય હોય ૧૩, કદાચ બ.વ. ચરમ અને બ.વ. અવક્તવ્ય હોય ૧૪, એવ. અચરમ અને એ.વ. અવક્તવ્ય ન હોય ૧૫, એ.વ. અચરમ અને બ.વ. અવક્તવ્ય ન હોય ૧૬, બ.વ. અચરમ અને એ.વ. અવક્તવ્ય ન હોય ૧૭, બ.વ. અચરમ અને બ.વ. અવક્તવ્ય ન હોય ૧૮, કદાચ એ.વ. ચરમ એ.વ. અચરમ અને એ.વ. અવક્તવ્ય હોય ૧૯, એ.વ. ચરમ, એ.વ. અચરમ અને બ.વ. અવક્તવ્ય ન હોય ૨૦, એ.વ. ચરમ, બ.વ. અચરમ અને એ.વ. અવક્તવ્ય ન હોય ૨૧, એ.વ. ચરમ, બ.વ. અચરમ અન બ.વ. અવક્તવ્ય ન હોય ૨૨, કદાચ બ.વ. ચરમ, એ.વ. અચરમ અને એ.વ. અવક્તવ્ય હોય ૨૩, કદાચ બ.વ. ચરમ એ.વ. અચરમ અને બ.વ. અવક્તવ્ય હોય, ૨૪, કદાચ બ.વ. ચરમ બ.વ. અચરમ અને એ.વ. અવક્તવ્ય હોય ૨૫. કદાચ બ.વ. ચરમ બ.વ. અચરમ અને બ.વ. અવક્તવ્ય હોય
૨૬. /૧૧/૩૬all (ટીવ) છપ્પસર '!–હે ભગવન્! છ પ્રદેશિક સ્કન્ધ-ઇત્યાદિ પ્રશ્નસૂત્ર પૂર્વવત્ જાણવું. ઉત્તર- હે ગૌતમ! “સિય રા' કદાચિત્ ચરમ હોય ઇત્યાદિ. અહીં બીજો, ચોથો, પાંચમો, છઠ્ઠો, પંદરમો, સોળમો, સત્તરમો, અઢારમો, વીમો, એકવીશમો અને બાવીશમો એમ અગિયાર ભાંગા છોડી દેવા. એ સંબંધે કહેવામાં આવશે
"विचउत्थपंचमुटुं पन्नरसोलं सत्तरद्वारं । वीसेक्कवीसं च वज्जेज्ज छट्ठम्मि ॥" “બીજોચોથો, પાંચમો, છઠ્ઠો, પંદરમો, સોળમો, સત્તરમો, અઢારમો, વશમાં, એકવીશમો અને બાવીશમો એ ભાંગાઓ છપ્રદેશવાળા સ્કન્દમાં વર્જવા. બાકીના પ્રથમાદિ ભાંગાઓ ઘટતા હોવાથી ગ્રહણ કરવા. તેમાં જે રીતે બીજા ઇત્યાદિ ભાંગાઓ ઘટતા નથી, અને પ્રથમાદિ ભાંગાઓ ઘટે છે તે રીતે વિચાર કરાય છે. અહીં જ્યારે છપ્રદેશવાળો સ્કન્ધ સમશ્રેણિ રહેલા બે આકાશપ્રદેશમાં આ પ્રમાણે રહે છ–એક આકાશપ્રદેશમાં ત્રણ પરમાણુઓ અને બીજામાં ત્રણ પરમાણુઓ, સ્થાપના0િ00]૦૦ળે ત્યારે બે પ્રદેશમાં અવગાઢ ક્રિપ્રદેશિક સ્કન્ધની પેઠે છેલ્લો ભાંગો ઘટે છે, બીજો અચરમ ભાંગો ઘટતો નથી. કારણ કે બન્ને તરફ ચરમરહિત કેવળને અચરમ ભાંગાનો અસંભવ છે. કેમકે બન્ને બાજુ અન્તના અભાવમાં મધ્ય હોતું નથી એ વિચારવું. ત્રીજો અવક્તવ્ય ભાંગો છે–જ્યારે છપ્રદેશવાળો અન્ય એક આકાશપ્રદેશમાં રહે છે. સ્થાપના-૦િ૦૦૦૦) ત્યારે પરમાણની પેઠે તેનો ચરમ કે અચરમ શબ્દ વડે વ્યવહાર કરવો અશક્ય હોવાથી અવક્તવ્ય છે. ચોથો ભાંગો ‘વરમાળ' બે ચરમ, પાંચમો ગરમાળ' બે અચરમ, છઠ્ઠો ‘વવતવ્યનિ' બે અવક્તવ્ય, પંદરમો ‘મરમશ વવાતવ્ય અચરમ અને અવક્તવ્ય, સોળમો ‘કમળ અથવા વ્યાનિ ૨' એક અચરમ અને બે અવક્તવ્ય, સત્તરમાં અવરમાનિ = અવવાવ્યા' બે અચરમ અને એક અવક્તવ્ય અને અઢારમો ‘અરમાન = સવજીવ્યાનિ '–બે અચરમ અને એક અવક્તવ્ય-એ સાત ભાંગા સામાન્યતઃ સંભવતા જ નથી. કારણ કે તેવા પ્રકારના દ્રવ્યોનો અસંભવ છે. કેમકે જગતમાં એવા પ્રકારના કેવળ ચરમાદિ દ્રવ્યો હોતા નથી. તેઓનો અસંભવ પૂર્વે કહેલ વિચારને અનુસાર સુગમ હોવાથી સ્વયં જાણવો. સાતમો ભાંગો“વમળ ગવરમેશ' ચરમ અને અચરમ રૂપ છે, તે આ પ્રમાણે જ્યારે તે છ પ્રદેશવાળો અન્ય એક આકાશપ્રદેશને ચોતરફ વીટીને રહેલા પાંચ આકાશપ્રદેશમાં આ પ્રમાણે રહે છે, સ્થાપના–osel બે પરમાણુઓ મધ્યપ્રદેશમાં અને બાકીના પ્રદેશમાં એક એક પરમાણુ, ત્યારે તે ચાર પરમાણુઓ એક મધ્ય આકાશપ્રદેશવર્તી પરમાણુના સંબન્ધી પરિણામવડે પરણિત થયેલા
349.