________________
श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग १
बीयठाणपयं सिद्धाठाणाई सव्वट्ठसिद्धे। ते णं विमाणा सव्वरयणामया, अच्छा, सण्हा, लण्हा, घट्टा, मट्ठा, नीरया, निम्मला, निप्पंका, निक्कंकडच्छाया, सप्पभा, सस्सिरिरी]या, सउज्जोया, पासाइया, दरिसणिज्जा, अभिरूवा, पडिरूवा। एत्थ णं अणुत्तरोववाइयाणं देवाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता। तिसु वि लोगस्स असंखेज्जइभागे। तत्थ णं बहवे अणुत्तरोववाइया देवा परिवसंति। सव्वे समिड्डिया, सव्वे समबला, सव्वे समाणुभावा, महासुक्खा, अणिंदा, अप्पेस्सा, अपुरोहिया, अहमिंदा नामं ते देवगणा पन्नत्ता समणाउसो! ।।सू०-५७।।१३५।। (મૂ૦) હે ભગવન્! પર્યાપ્તા અને અપર્યાપ્તા અનુત્તરૌપપાતિક દેવોના ક્યાં સ્થાનો છે? હે ભગવન્! અનુત્તરૌપપાતિક દેવો
ક્યાં રહે છે? હે ગૌતમ! આ રત્નપ્રભા પૃથિવીની બરોબર સરખી અને રમણીય ભૂમિ પ્રદેશથી ઉપર ચન્દ્ર, સૂર્ય ગ્રહગણ, નક્ષત્ર અને તારારૂપથી બહુ સેંકડો યોજન, ઘણા હજાર યોજન, ઘણા લાખ યોજન, ઘણા કોટી યોજન, અને ઘણા કોટાકોટી યોજન ઉપર દૂર જઈએ-એટલે સૌધર્મ, સનસ્કુમાર, વાવ-આરણ-અર્ચ્યુત કલ્યો અને ત્યાર બાદ ત્રણસો અઢાર રૈવેયક વિમાનોને ઓળંગી ત્યાંથી અત્યન્ત દૂર જઈએ એટલે રજરહિત, નિર્મલ, અંધકાર રહિત, વિશુદ્ધ એવા પાંચ દિશામાં પાંચ અત્યંત મોટા અનુત્તર મહાવિમાનો કહ્યાં છે. તે આ પ્રમાણે-૧ વિજય, ૨ વૈજયન્ત, ૩ જયન્ત, ૪ અપરાજિત અને ૫ સર્વાર્થસિદ્ધ. તે વિમાનો સર્વ રત્નમય, સ્વચ્છ, સુકુમાર, સ્નિગ્ધ, ધૃષ્ટ-તીર્ણ સરાણથી ઘસેલા, મૃષ્ટ-કોમળ સરાણથી ઘસેલા, રજરહિત, મળરહિત, કીચડરહિત, નિરાવરણ કાંતિવાળાં, પ્રભાસહિત, શોભાસહિત, ઉદ્યોતસહિત, પ્રસન્નતા આપનાર, દર્શનીય, અભિરૂપ અને પ્રતિરૂપ છે. અહીં પર્યાપ્તા અને અપર્યાપ્તા અનુત્તરોપપાતિક દેવોના સ્થાનો છે. તે ઉપપાત, સમુદ્યાત, સ્વસ્થાન-એ ત્રણેને આશ્રયી લોકના અસંખ્યાતમા ભાગે છે. ત્યાં ઘણા અનુત્તરૌપપાતિક દેવો રહે છે. તે બધા હે આયુષ્માન શ્રમણ! સમાનઋદ્ધિવાળા, સમાનબળવાળા, સમાનપ્રભાવવાળો, મહાસુખવાળા, ઇન્દ્રરહિત, પ્રખ્ય-ચાકર રહિત, પુરોહિતરહિત અને અહમિન્દ્ર તે દેવગણો કહ્યા छ./५७/१३५॥
|| सिद्धाठाणाइं ।। कहि णं भंते! सिद्धाणं ठाणा पन्नत्ता? कहि णं भंते! सिद्धा परिवसंति? गोयमा! सव्वट्ठसिद्धस्स महाविमाणस्स उवरिल्लाओ थूभियग्गाओ दुवालस जोयणे उड्डेअबाहाए एत्थ णं ईसीपब्भारा णाम पुढवी पन्नत्ता। पणयालीसं जोयणसयसहस्साई आयामविक्खंभेणं, एगा जोयणकोडी बायालीसंच सयसहस्साई तीसं च सयसहस्साई दोन्नि य अउणापन्ने जोयणसए किंचि विसेसाहिए परिक्खेवेणंपन्नत्ता। ईसिपब्भाराए णं पुढवीए बहुमज्झदेसभाए अट्ठजोयणिए खेत्ते अट्ठ जोयणाई बाहल्लेणं पन्नत्ते। तओ अणंतरं च णं मायाए मायाए पएसपरिहाणीए परिहायमाणी परिहायमाणी सव्वेसु चरमंतेसुमच्छियपत्ताओ तणुययरी, अंगुलस्स असंखेज्जइभागं बाहल्लेणं पन्नत्ता। ईसीपब्भाराए णं पुढवीए दुवालस नामधिज्जा पन्नत्ता। तंजहा-ईसि इवा, ईसीपब्भारा इ वा, तणू इ वा, तणुतणू इ वा, सिद्धी ती वा, सिद्धालए वा, मुत्ती ती वा, मुत्तालए इ वा, लोयग्गे त्ती वा, लोयग्गथूभिय त्ती वा, लोयग्गपडिवुझणा इ वा, सव्वपाण-भूय-जीव-सत्त-सुहावहा इ वा। ईसीपब्भारा णं पुढवी सेया संखदलविमलसोत्थिय-मुणाल-दंगरय-तुसार-गोक्खीर-हारवण्णा, उत्ताणयछत्तसंठाणसंठिया, सव्वज्जुणसुवन्नमई,अच्छा,सण्हा,लण्हा, घट्टा, मट्ठा, नीरया,निम्मला,निप्पंका, निक्कंकडच्छाया,सप्पभा,सस्सिरिरी]या, सउज्जोया, पासाईया, दरिसणिज्जा, अभिरूवा, पडिरूवा। ईसीपब्भाराए णं पुढवीए सीआए जोयणम्मिलोगंतो, तस्स णं जोयणस्सजे से उवरिल्ले गाउए तस्स णं गाउयस्स जे से उवरिल्ले छब्भागे, एत्थ णं सिद्धा भगवंतो 152