________________
श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग १
बीयठाणपयं वेमाणियदेवठाणाई દર્શનીય, અભિરૂપ અને પ્રતિરૂપ છે. અહીં પર્યાપ્તા અને અપર્યાપ્તા વૈમાનિક દેવોના સ્થાનો કહેલાં છે. ઉપરાંત, સમુદ્દઘાત અને સ્વસ્થાન એ ત્રણેને આશ્રયી લોકના અસંખ્યાતમા ભાગમાં છે. ત્યાં ઘણા વૈમાનિક દેવો રહે છે. તે मा प्रभा-सौधर्म, शान, सनत्कुमार, माउन्द्र, बृहदोs, aids, माशु, ससार, मानत, प्रत, मा२९५, अयुत, वय भने मनुत्तरीपति, मने त भनु भृग, महिप-यो, पराड, सिंह, १२, हे, धोi, હાથી, ભુજગ-સર્પ, ગેંડો, બળદ, વિડિમ-મૃગવિશેષ રૂપ ચિહ્નો જેઓએ મુકુટમાં પ્રકટ કરેલા છે એવા, શિથિલ શ્રેષ્ઠ મુકુટ અને કિરીટને ધારણ કરનારા, જેઓએ ઉત્તમ કુંડલો વડે મુખને પ્રકાશિત કર્યું છે એવા, જેઓએ મુકુટવડે શોભા અર્પણ કરી છે, મુકુટવડે શોભા પ્રાપ્ત કરી છે એવા, રક્ત પ્રકાશવાળા, પદ્મના જેવા ગૌર, શ્વેત, શુભ વર્ણ ગંધ અને સ્પર્શવાળા, ઉત્તમ વૈક્રિય શરીરવાળા, શ્રેષ્ઠ વસ્ત્ર, ગંધ, માળા અને વિલેપન ધારણ કરનારા, મહાઋદ્ધિવાળા, ઈત્યાદિ
વર્ણન ભવનપતિ દેવોની પેઠે યાવત્ વિહરે છે ત્યાં સુધી જાણવું. //૪૩૧૨ ૧/ (ટી) વૈમાનિક સૂત્રમાં ચોરાશી લાખ સત્તાણું હજાર અને ત્રેવીશ વિમાનો છે. અને તે બત્રીસ લાખ, અઠ્યાવીશ લાખ, બાર લાખ, આઠ લાખ, ચાર લાખ ઇત્યાદિ સંખ્યા મેળવવાથી થાય છે, સૌધર્મ દેવોને મુકુટમાં મૃગનું ચિહ્ન પ્રકટ છે. ઈશાન દેવોને મુકુટમાં પાડાનું ચિહ્ન છે, સનકુમાર દેવોએ મુકુટમાં વરાહરૂપ ચિહ્ન પ્રકટ કર્યું છે, માહેન્દ્ર દેવોએ સિંહરૂપ ચિહ્ન મુકુટમાં પ્રકટ કર્યું છે. બ્રહ્મલોક દેવોએ મુકુટમાં બકરાનું ચિહ્ન પ્રકટ કરેલું છે. લાન્તક દેવો મુકુટમાં દેડકાનું ચિહ્ન ધારણ કરે છે. શુક્ર દેવલોકના દેવોને મુકુટમાં ઘોડાનું ચિહ્ન છે, સહસારકલ્પના દેવોને મુકુટમાં ગજપતિનું ચિહ્ન છે. આનતકલ્પના દેવો મુકુટમાં ભુજગસપના ચિહ્નવાળા છે. પ્રાણત કલ્પના દેવો મુકુટમાં ખગ-ગેંડાનું ચિહ્ન ધારણ કરે છે. ખગ એ જંગલનું ચતુષ્પદ પ્રાણી છે. આરણકલ્પના દેવોને મુકુટમાં વૃષભનું ચિહ્ન છે. અશ્રુત કલ્પના દેવોને મુકુટમાં વિડિમ-મૃગવિશેષનું ચિહ્ન છે. 'वरकुण्डलोद्योतिताननाः' श्रेष्ठ इंदो 43 भुपने मामे प्रशत थुछ मेवा वैमानि पो छ. Uslनो सुगमछ. ॥४३॥१२१॥ कहिणं भंते। सोहम्मगदेवाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता? कहिणं भंते! सोहम्मगदेवा परिवसंति? गोयमा! जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स दाहिणेणं इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए बहुसमरमणिज्जाओ भूमिभागाओ उर्छ चंदिम-सूरिय-गह-नक्खत्ततारारूवाणं बहूणि जोयणसयाणि बहूई जोयणसहस्साई बहूई जोयणसयसहस्साई बहुगीओ जोयण कोडीओ बहुगीओ जोयणकोडाकोडिओ उइंदूरं उप्पइत्ता, एत्थ णंसोहम्मे णामं कप्पे पन्नत्ते। पाईणपडीणायए, उदीण-दाहिण-वित्थिन्ने, अद्धचंदसंठाणसंठिए, अच्चिमालिभासरासिवण्णाभे,असंखेन्जाओ जोयणकोडीओ असंखेज्जाओ जोयणकोडाकोडीओ आयामविक्खंभेणं, असंखेज्जाओ जोयणकोडाकोडीओ परिक्खेवेणं, सव्वरयणामए, अच्छे जाव पडिरूवे। तत्थ णं सोहम्मगदेवाणं बत्तीसं विमाणावाससयसहस्सा भवन्तीति मक्खाय। तेणं विमाणा सव्वरयणामया अच्छा, जाव पडिरूवा। तेसिणं विमाणाणंबहुमज्झदेसभागे पंच वडिंसया पन्नत्ता, तं जहा-असोगवडिंसर, सत्तिवण्णवडिंसए, चंपगवडिंसए, चूयवडिंसए, मज्झे इत्थ सोहम्मवडिंसए। तेणंवडिंसया सव्वरयणामया, अच्छा, जाव पडिरूवा। एत्थणंसोहम्मगदेवाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता। तिसु वि लोगस्स असंखिज्जइभागे। तत्थ णं बहवे सोहम्मगदेवा परिवसंति महिड्डिया जाव पभासेमाणा। ते णं तत्थ साणंसाणं विमाणावाससयसहस्साणं, साणं साणं सामाणियसाहस्सीणं, एवं जहेव ओहियाणं तहेव एएसिपि भाणियव्वं, जाव आयरक्खदेवसाहस्सीणं, अन्नेसिं च बहूणं सोहम्मगकप्पवासीणं वेमाणियाणं देवाण य देवीण य आहेवच्चापोरेवच्चं] जाव विहरंति। सक्के इत्थ देविंदे देवराया परिवसइ, वज्जपाणी, पुरंदरे, सयक्कतू, सहस्सक्खे, मघवं, पागसासणे, दाहिणड्डलोगाहिवई, बत्तीसविमाणावास142