Page Text
________________
सानुवादस्वोपज्ञभाष्य-टीकालङ्कृतम्
२७७
भाष्यम् ः- *स्थितितोऽल्प* बहुत्वत इत्येतेभ्यश्च नवभ्यो विशेषेभ्यः शरीराणां नानात्वं સિદ્ધમિતિ।।૨/૪શા
ગન્ધત્તિ -
तथा प्रमाणकृतो भेदः सातिरेकं योजनसहस्रमौदारिकम् । योजनलक्षप्रमाणं वैक्रियम्। रत्निप्रमाणमाहारकम्। लोकायामप्रमाणे तैजस-कार्मणे ।
तथा प्रदेशसङ्ख्यातो भेदः → 'प्रदेशतोऽसङ्ख्येयगुणं प्राक् तैजसात्, अनन्तगुणे પ (અ. ૨, સૂ. ૩૧-૪૦) રૂત્યુ: પ્રવેશમેવ: પ્રાક્।
तथाऽवगाहनाकृतो विशेषः
सातिरेकयोजनसहस्रप्रमाणमौदारिकमसङ्ख्येयगुणप्रदेशेषु यावत्स्ववगाढं भवति तेभ्यो बहुतरकासङ्ख्येयप्रदेशावगाढं योजनलक्षप्रमाणं वैक्रियं भवति, आहारकमाभ्यामल्पतरप्रदेशावगाढं भवति हस्तमात्रत्वात्, तैजस-कार्मणे लोकान्तायताकाश श्रेण्यवगाढे भवतः ।
ભાષ્યાર્થ : પ્રમાણ, પ્રદેશ સંખ્યા, અવગાહના, સ્થિતિ અને અલ્પબહુત્વથી, આ પ્રમાણે આ ૯ વિશેષતાઓથી શરીરોની ભિન્નતા સિદ્ધ છે. ૨/૪૯।।
હેમગિરા
(= શંકાનું સમાધાન) એ પ્રયોજન આહારક શરીરનું હોય છે.
આહારને પચાવવું તથા શાપ-અનુગ્રહ આપવાનું સામર્થ્ય આ બે પ્રયોજન તૈજસ શરીરના હોય છે. ભવાંતરમાં ગતિ સ્વરૂપ પરિણામ એ કાર્યણ શરીરનું પ્રયોજન છે.
પાંચમો પ્રમાણકૃત ભેદ ૧ હજાર યોજનથી કાંઈક અધિક ઔઠારિક શરીરનું પ્રમાણ હોય છે. વૈક્રિય શરીર ૧ લાખ યોજન પ્રમાણ હોય છે. ૧ હાથ પ્રમાણ આહારક શરીર હોય છે. લોકની લંબાઈના પ્રમાણવાળા અર્થાત્ ઉપરથી નીચે સુધી લોકની લંબાઈના પ્રમાણવાળા તૈજસ અને કાર્મણ શરીર હોય છે.
-
છઠ્ઠો પ્રદેશસંખ્યાકૃત ભેઠ આ શરીરો અંગેનો પ્રદેશ સંખ્યાનો ભેદ પૂર્વે ૨/૩૯ તથા ૨/૪૦ સૂત્રમાં તૈજસ પૂર્વેનાં શરીરો પ્રદેશથી અસંખ્યગુણ તથા છેલ્લા બે તૈજસ અને કાર્મણ શરીર પ્રદેશથી અનંતગુણ છે એ પ્રમાણે કહેવાઈ ગયેલો છે.
-
સાતમો અવગાહના કૃત ભેદ – કાંઈક અધિક ૧ હજાર યોજન પ્રમાણવાળું ઔકારિક શરીર જેટલા અસંખ્યેય આકાશ પ્રદેશમાં અવગાહીને રહેલું હોય છે, તેના કરતાં અધિકતર અસંખ્યેય આકાશ પ્રદેશમાં અવગાહીને રહેલું ૧ લાખ યોજન પ્રમાણવાળું વૈક્રિય શરીર છે. આહારક શરીર હાય માત્ર જેટલું હોવાથી આ બંને શરીરો કરતાં અત્યંત અલ્પ આકાશ પ્રદેશને અવગાહીને રહેલું હોય છે. તૈજસ અને કાર્મણ શરીર લોકાંત સુધીની લાંબી આકાશ શ્રેણીમાં ૨. ખપપ્રવેશા° - મુ. (ä. માં.)। * જુઓ પરિશિષ્ટ-૬ ટીપ્પણી-૩૦,૩૧
| SR No. | 005750 |
| Book Title | Tattvarthadhigam Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Udayprabhvijay |
| Publisher | Keshar Chandra Prabhav Hem Granthmala |
| Publication Year | 2016 |
| Total Pages | 376 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |