________________
www
શ્રી મહાવીર ચરિત્ર. ગોપજનેએ કુમારના ઉત્કટ ગુણ ગાતાં અને તરૂણીઓનું નૃત્ય થતાં, રણાંગણ પણ મહત્સવયુક્ત થઈ રહ્યું. - હવે તે સિંહ તેવી રીતે દ્વિધા થયા છતાં પિતાની મોટાઈના અભિમાનથી પરવશ થયેલા શરીરે તરફડતાં ચિંતવવા લાગે– અહો ! હું એ રીતે નિરાયુધ અને એકાકીએક કુમારમાત્રના હાથે યુદ્ધ કર્યા વિના લીલામાત્રમાં માર્યો ગયે. અહે ! મારી કાયરતા ! અહે અસામર્થ્ય ! અહે ! નિર્બળ શરીર ! અહે! દેવની પ્રતિકૂળતા ! અહો ! આટલે કાળ સારગરાજ એ શબ્દને સર્વથા મેં નિરર્થક ધારણ કર્યો. અરે ! એવા જીવિતને વારંવાર ધિકાર છે ! એ પ્રમાણે તરફડતા તે સિંહના અભિપ્રાયને જાણીને કુમારના સારથિએ તેને મધુર વચનથી જણાવ્યું—“ લીલામાત્રથી મત્તમાતાને દળી નાખનાર હે સિંહ! અપ્રતિમ શકિતથી વિરોધીઓને ત્રાસ પમાડનાર હે સારગરાજ ! ઓળંગી ન શકાય તેવી રીતે ક્રમપૂર્વક ગોઠવેલા પિતાના બળસૈન્યયુકત એવા હજારે રાજાઓને પરાભવ આપનાર છે વનરાજ ! હે સહુરૂષ ! નિરર્થક આમ ક્રોધને શામાટે ધારણ કરે છે ? તું એમ ન સમજી શકે કે આ બાળકમાત્રથી હું માર્યો ગયો, કારણ કે એ બાળક પોતાના કુળરૂપ નમસ્તલમાં એક ચંદ્રમાસમાન, લોકેને આનંદ પમાડનાર છે. વળી સ્વપ્ન પાઠકેએ પ્રથમથી જ એમ કહ્યું છે કે આ બાળક ભરતાર્ધ ભૂમિને સ્વામી : વાસુદેવ થશે” માટે હે ભદ્ર! તું મૃગસિંહ છે અને એ પુરૂષસિંહ છે, તે સિંહે સિંહને માર્યો તેમાં અપ્રસિદ્ધિ કે અપમાન શું ? ” એ રીતે સારથિનાં વચન, મધ કે અમૃતની જેમ શ્રવણ-પુટથી બરાબર પીને અંતરમાં ઉપશાંત થયેલ તે સિંહ મરણ પામીને નરકમાં નારકપણે ઉત્પન્ન થયે અને તે સારથિ અનુક્રમે ત્રિપૃષ્ઠ તીર્થકરપણું પામતાં ભગવાન મહાવીરના ગૌતમ નામે પ્રથમ ગણધર થશે.
હવે ત્રિપૃષ્ણ કુમાર પણ તે સિંહચમ લઈને પિતાના નગર ભણી ચાલ્યા અને જતાં જતાં તેણે કૃષિકારને કહ્યું– અરે તમે આ કેસરિચમ લઈને ઘોટક અલ્પગ્રીવ રાજાને આપજે અને કહેજે- હવે સ્વસ્થ અને નિર્ભય થઈને શાલિભજન કરતા રહેજે. અત્યારે બાધા બધી ટળી ગઈ છે.” કૃષીવલેએ એ વચન સ્વીકાર્યું. પછી ત્રિપૃષ્ઠ પિતાના નગરમાં આવ્યું. ત્યાં પ્રજાપતિને પ્રણામ કરીને તેણે બધે વૃત્તાંત કહી સંભળાવ્યો, જેથી સમસ્ત નગરમાં આનંદ આનંદ વર્તી રહ્યો.
અહીં ખેડુતે અશ્વગ્રીવ રાજા પાસે ગયા અને તેમણે પ્રજાપતિના પુત્રે મારેલ સિંહને વ્યતિકર કહી સંભળાવ્યું, જે સાંભળતાં રાજા મનમાં ક્ષોભ પામી વિચારવા લાગ્યું—“ અહો ! નૈમિત્તિકે કહેલ બંને નિશાની અત્યારે સાબીત