________________
શ્રી મહાવીર ચરિત્ર. અને ચંદન, નીપ, કુમુદ, કમળ અને કુવલયના ગંધથી મનહર એ દક્ષિણપવન ચારે દિશામાં વાઈ રહ્યો છે, જેથી અન્ય ગંધ હસ્તિીની શંકા લાવી ગંધસિંધુર-ગજરાજ ગર્જના કરી રહેલ છે, અને વળી ચંચળ ચરણે ચાલતા મનહર કનકનુ પુરને જ્યાં ધવની થઈ રહેલ છે, હસ્તના મણિકંકણુના ઝણકારથી જ્યાં મનહર કલરવ પ્રસરી રહ્યો છે, નિતંબસુધી લટકતી કાંચળીની ઘુઘરીઓના અવાજથી જ્યાં લય ચાલી રહેલ છે એવું વારાંગનાઓનું સુંદર ગીતયુક્ત નૃત્ય તરફ શોભી રહેલ છે. એવા પ્રકારની વસંતઋતુને મહત્સવ જેવાને વિશ્વભૂતિ કુમાર, સમસ્ત વિભૂતિપૂર્વક ખુશામતીયા નેકર, સુભટ તથા ચેટક જનેસહિત અને પિતાના અંતઃપુરની તરૂણીઓના સમુદાય સાથે પુષ્પકરંડક નામના ઉદ્યાનમાં ગયે, કે જ્યાં વૃક્ષ, અમંદ મકરંદનું પાન કરવાને પરવશ બની ભ્રમણ કરતા ભમરાઓના ગુંજારવથી જાણે ગાયન કરતાં હોય, પ્રચંડ પવનથી ઉછળતા મોટા પવરૂપ ભુજાએથી જાણે નૃત્ય કરતાં હાય અને ફીણના પિંડ સમાન શ્વેત અને બરાબર ખીલેલાં એવા કેતકીના દીદલ-પથી જાણે હસતાં હોય એવા શેભી રહ્યાં હતાં. વળી જેમાં જાંબુ વૃક્ષ, જીર, ખજુરી, અંજન, ઉંચી નાળીયેરી, ફણસ, અર્જુન, ખદિર, શ્રીખંડ, કપૂર, પૂગી, પીલુ, નિબ, આમલી, બકુલ, વડ, પીપળ, કદલી, નવમાલિકા, માધવી, સાલ, શહકી, સાગ, નીપ, હિંતાલ, વાંસ, તાપિચ્છ, કચ્છ, ઇત્યાદિ જળથી સુરક્ષિત થયેલાં વૃક્ષે સદાકાળ શેતાં હતાં. તેમજ જે ઉદ્યાન કેઈ સ્થાને સહકાર–આમ્રવૃક્ષની મંજરી-માંજરથી મંડિત હતું, કયાંક ખીલતી લતાઓના ગંધથી વ્યાપ્ત હતું, કયાંક અશોકના નવપલ્લવથી અલંકૃત અને કયાંક કુલીન કાંતાઓના અળતાયુક્ત ચરણન્યાસથી સુશોભિત હતું, કયાંક નવ પાટલા વૃક્ષના પુષ્પસમૂહથી ઓતપ્રેત હતું, કયાંક ગુંજારવ કરતા ભમરાએની શ્રેણિથી સંકુલ હતું. કયાંક નવ માલતીના પુષ્પોની શ્રેણિથી વ્યાપ્ત હતું, તેથી જાણે પિતાને વૈભવ બતાવતાં રોમાંચિત હોય તેવું ભાસતું હતું. વળી કારંડ, હંસ, બગલા, ચક્રવાક, ભારંડ, શુક, કુર૨, ચકર, ચાતક, જળકાક, ખંજરીટ, હારીત, પંચ વર્ણના કબુતર પ્રમુખ જાણે સ્નિગ્ધ બાંધવા હોય તેમ વિવિધ પક્ષીઓ જેને સદા સેવી રહ્યા હતાં. તેમજ જ્યાં મન્મથના દુસહ બાણુના અભિઘાતથી અંગે જર્જરિત થયેલ, કમળ મૃણાલ અને ઉત્પલ-કમળપત્રના શીતલ સંથારાપર પી રહીને વિરહિણી રમણીઓ કેયલના પ્રગટ અને રસિક ધ્વનિ સાંભળતાં મૂછ આવવાના ભયથી પિતાના હાથે કર્ણયુગલને બંધ કરી દિવસે ગાળતી હતી. વળી જ્યાં નવકુસુમના સમૂહથી જાણે મુગટયુકત હોય તેવા ચંપકવૃક્ષ, મદનરૂપ અગ્નિ પ્રગટાવી, પથિકસમૂહને જાણે બાળવા તૈયાર થયા હોય તેવા ભાસતા હતા, તેમજ પ્રચંડ પવનથી ઉડેલ મકરંદવડે સૂર્ય