________________
તળા મા
અષ્ટમ પ્રસ્તાવ-ત્રીજા ગુણવ્રત ઉપર કેરિટકની કથા. અવશ્ય મરણ પામે છે. આ કેરિંટક મુનિ જે પ્રમાણે મરણ પામ્ય તે પ્રમાણે હું કહું છું. તે સર્વ છે ગૌતમ! તમે સાંભળે– - શાલિશીર્ષક નામના ગામમાં ભઢિલ નામને બ્રાહ્મણ હતા. તેને સેમદિન્ના નામની ભાર્યા હતી. તેમને કેરિંટક નામનો પુત્ર હતા. તે અત્યંત વિરૂપ હતું. તે આ પ્રમાણે –તેના લાંબા અને વિરલ દાંત મુખની બહાર નીકળ્યા હતા તેથી તેના એકપુટ (બન્ને એઇ) ભાંગેલા (કપાયેલા ) હતા, ઊંટના બાળકના પુંછડાની જેમ તેના મસ્તકના વાળ ફુટેલા (ફાટેલા) હોવાથી તે દુ:પ્રેક્ષ્ય હતું, તેની આંખે બિલાડાની જેવી કર્કશ (કઠોર) હતી, તેના ઘેર કર્ણયુગલ અત્યંત વિકરાળ દેખાતા હતા, તેનું શરીર અત્યંત કપિલ (પીળા વર્ણવાળું) હતું, તેના શરીરની નસેને સમૂહ પ્રગટ દેખાતે હતું અને પ્રાપ્ત થતા તથા પ્રકારના ભેજનના સમૂહવડે તેનું ઉદર પૂરાયેલું હતું તે પણ જાણે એક માસના ઉપવાસ કર્યા હોય તેમ તેનું સર્વ અંગ અત્યંત કુશ દેખાતું હતું. આ પ્રમાણે તે પૂર્વના કરેલા કર્મના દેષથી ગામને માથે દુર્દર્શન પણ કરીને અત્યંત હીલના( નિંદા)નું સ્થાન થયું હતું.
આવા પ્રકારનો તે પુત્ર યૌવન વયને પામે ત્યારે તેના માતા-પિતાએ વિચાર્યું કે-“શી રીતે આ સ્ત્રીને ભોગવનારે થશે? કેમકે સર્વ આદરથી માગણી કર્યા છતાં પણ આ ગામના રહીશ કેઈ પણ આને કન્યા આપતા નથી. મ ત્યારપછી એકદા અતિ દુર ગામના નિવાસી એક બ્રાહ્મણની મોટી થયેલી કુમારિકા તેણે તે પુત્રને માટે ઘણું દ્રવ્ય આપીને વરી (લીધી). પછી લગ્નનો સમય આવ્યો ત્યારે કરેલા શણગારવડે મનહર વેષવાળા કેરિટકને લઈને તેઓ ત્યાં ગયા. ત્યાં વિવાહને ઉપક્રમ પ્રારંભે, વેદિકા રચી, ઘી અને મધવડે અગ્નિ દેદીપ્યમાન કર્યો, વેદિકાના મંડપમાં કેરિટકને બેસાડ્યો. તેને તત્કાળ તે વૃદ્ધ કુમારિકાએ જે. તેને જોઈ ચમત્કાર સહિત તે બેલી છે
અહો શું આ પિશાચ અહીં આવ્યું છે કે કોઈ રાક્ષસ છે? કે યમરાજને પુરુષ છે? ના, ના, આ છે તેનાથી પણ ભયંકર છે. હે સખી જે. જો. આનો દિવ્ય આભૂષણેને સમૂહ જાણે કે લોઢાના ખીલા ઉપર આરોપણ કર્યો હોય તેવું જણાય છે, તેથી તે આ પાપીને વિષે કાંઈ પણ શોભાને પામતે નથી. વિવાહના પ્રારંભમાં જ આ ધૂમકેતુની જે દેખાય છે, તેથી આને જોતાં જ મારું મન ભય પામે છે.”
૧ છૂટાછવાયા. ૨ દુખેથી જોઈ શકાય તેવા. ૭ જેનું દર્શન અત્યંત ખરાબ હોય તે પણાએ કરીને.