Page Text
________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર. વિધું (ભાગું) ? આથી બીજું મોટું પાપ શું છે કે સંસારની અસારતા જાણતા છતાં નિષેધ કરેલી બાબતમાં મહથી પ્રવૃત્તિ થાય? ઘણું શું કહેવું ? જે મસ્તક પર વા પડે, સ્વજન પણ અવળા મુખવાળા થાય અને લક્ષ્મી નાશ પામે, તે પણ હું કોઈ પણ પ્રકારે અસત્ય નહીં બોલું.”
આ પ્રમાણે મનમાં નિશ્ચય કરીને તે શ્રેષ્ઠીએ રાજાને કહ્યું કે-“ આ બિચારા ખલાસીઓ કહે છે તે સત્ય છે અને મારો ભાઈ અસત્યવાદી છે.” આ પ્રમાણે સાંભળીને તુષ્ટમાન થયેલે રાજા વિચાર કરવા લાગે કે-“અહો! આજ પણ આવા સત્યવાદી દેખાય છે, કે જેઓ પોતાના ભાઈની લીમીને નાશ થાય તો પણ પિતાની મર્યાદાને છોડતા નથી, તેથી કરીને આવા પ્રકારના પુરુષએ કરીને જ આ કળિકાળને વિષે પણ ભૂમિતળ શેભે છે.” એમ વિચારીને રાજાએ તે ખલાસીઓને બોલાવ્યા, અને ક્રોધથી તેમની તર્જના કરીને કહ્યું કે-“અરે દુરાચારી ! જે કે કઈ પણ પ્રકારે પરમાર્થ જાણ્યા વિના મને તે વણિકે તે પ્રકારે (તમારા પક્ષનું સત્ય) કહ્યું છે, તે પણ તમે માત્ર વચનના હળવડે કરીને જ અનેક કરીયાણાથી ભરેલા વહાણને ગ્રહણ કરવા (છીનવી લેવા) શું તૈયાર થયા છે ?” આવા વચને વડે તેમને તિરસ્કાર કરીને કઈક (ડું દ્રવ્ય) આપીને કાઢી મૂક્યા, અને સર્વ દ્રવ્યને સાર સત્ય શ્રેણીને સેં. તથા બળદેવને પણ કહ્યું કે –“ ફરીથી આવું ન કરીશ.”
આ પ્રમાણે અસત્ય વચનને ત્યાગ કરનાર પુરુષો આ ભવમાં પણ લેકપૂજ્ય થાય છે, અને પરલોકમાં લીલાએ કરીને મેક્ષે જાય છે. આ પ્રમાણે બીજું અણુવ્રત કહ્યું. (૨)
હવે ત્રીજું વ્રત અદત્તાદાન કહેવાય છે. તે સમગ્ર અનર્થના સમૂહને દૂર કરવામાં સમર્થ છે. તે અદત્ત બે પ્રકારનું છેઃ સ્થળ અને સૂફમ. તેમાં સૂમ આ પ્રમાણે છે-વૃક્ષની છાયામાં બેસવું વિગેરે સાધુને અનુજ્ઞા આપેલું નથી, તથા જે અતિ સંલેશને ઉન્ન કરનારું અને રાજાના દંડને લાયક હેય તે સ્થળ અદત્ત સચિત્તાદિક ત્રણ પ્રકારનું છે. તેમાં સ્થળ અદત્તને વિષે ગૃહસ્થીઓને નિયમ હોય છે. આ વ્રત ગ્રહણ ન કરવાથી જે દે થાય છે તે લેકમાં પણ ચોરને વધ, બંધ, વૃક્ષ પર લટકાવવું અને મસ્તકનો છેદ વિગેરે સુપ્રસિદ્ધ જ છે. આ વ્રત અંગીકાર ક્યાં છતાં પણ સંસારના ભયથી બીકણપણાને ધારણ કરતા ઉત્તમ શ્રાવકે આ પાંચ અતિચારો
૧ સચિત્ત, અચિત્ત અને મિત્ર.
| SR No. | 005748 |
| Book Title | Mahavir Charitra Bhashantar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunchandra Gani |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 550 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |