Page Text
________________
૪૩.
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
ક્રિયા કરતાં જે શ્રીક્રિયાક્રિક મરી જાય તે આરંભથી સ્થૂળ પ્રાણાતિપાત છે. હવે સંકલ્પ પશુ સાપરાધ અને નિરપરાધ એમ બે પ્રકારે છે. તેમાં શરીર, ધન વિગેરેને જે હરણ કરે તે સાપરાધ છે અને તે સિવાય બીજા નિરપરાધ છે. આ પ્રમાણે જાણીને સ્થૂળ અને અપરાધ રહિત જીવને સંકલ્પવડે ( ઈરાદાપૂર્વક ) દ્વવિધત્રિવિધાદિક ભેદે કરીને હણવા નહીં. આ પ્રમાણે જીવના વધની વિરતિ ગ્રહણ કરવાથી સુંદર અને અનુકંપા(દયા)માં તત્પર શ્રાવકે અત્યંત કાપ આવે તે પણ ગાય અને મનુષ્યાદિકના વધ કરવા નહીં. ખધ, વધ, વિચ્છેદ, ઘણા ભાર ભરવા અને ખાવા-પીવાના વિચ્છેદ કરવા આ પાંચ અતિચારો છે. તે પહેલા વ્રતની વિકૃતિને દૂષણ કરનારા છે. આ વ્રતમાં દૂષણુ લગાડવાથી સર્વ ધર્મવ્યાપાર નિષ્ફળ છે, અને કષ્ટવાળુ અનુષ્ઠાન પણુ અરણ્યમાં રૂદનની જેમ નિરર્થક છે; કેમકે પ્રાણીના વધમાં આસક્ત થયેલા પ્રાણી તેવું કાંઈક પાપ આચરે છે કે જેથી તે નકાદિક ગતિમાં જઇને એક નિમેષ માત્ર પણ સુખને પામતા નથી, તેમજ સર્વ ઠેકાણે ( તિર્યં*ચ અને મનુષ્ય ગતિમાં ) ઉપક્રમવાળું અને અલ્પ આયુષ્યને પામે છે. અથવા હૅરિવ રાજાની જેમ પ્રિય પુત્રના વિયેગને પામે છે. '
""
આ પ્રમાણે સાંભળી ગૌતમસ્વામીએ કહ્યું કે હે ભગવન ! આ રિવમ રાજાધિપ આપે કહ્યો. તે કેણુ ? ત્યારે ભગવાન ખેલ્યા કે- હૈ ગૌતમ ! સાંભળે ! આ ભરતક્ષેત્રમાં કુરુદેશમાં ગજપુર નામનું નગર છે. ત્યાં અસંખ્ય ધનવાળા દત્ત નામના બ્રાહ્મણ રહેતા હતા. તેને રૂપ અને યૌવન વિગેરે ગુણવાળી શ્રી નામની ભાર્યાં હતી. તથા સર્વ કાર્યમાં પૂછવા લાયક, પ્રાણથી અધિક પ્રિય અને પ્રશમ, સુશીલ વિગેરે સર્વ ગુણવાળા નંદ નામના બાળમિત્ર હતા. તે કોયલની જેવા અત્યંત કોમળ કઠવાળા હતા, તેથી પેાતાના તથાપ્રકારના ગૃહવ્યાપાર સમાપ્ત કરીને નગરની બહાર નિર્જન પ્રદેશમાં જઈને સંગીતના વિનાદને કરતા હતા. એ પ્રમાણે કેટલાક દિવસા ગયા. ત્યારપછી એક દિવસ તે દત્ત નામના ઉત્તમ બ્રાહ્મણને માટી શિવેદના પ્રગટ થઈ. તેના વશથી તેની રતિ ( મનની પ્રીતિ ) નાશ પામી, સંતાપ વિકાસ પામ્યા, શરીરના અવયવેા શિથિલ થયા, દુષ્ટ સ્ત્રીની જેમ નિદ્રા ચક્ષુના વિષયથી દૂર જતી રહી, ભેાજનની ઈચ્છા નાશ પામી અને જીવવાની આશા તૂટી ગઈ ( નષ્ટ થઈ). આ પ્રમાણે વિષમ દશાને પામેલા તેણે ન મિત્રને એલાવ્યા, અને તેને કહ્યુ કે-“હું મિત્ર ! કાંઇ પણ ઉપાય કર. સર્વથા પ્રકારે જાણે બન્ને નેત્રાને ઉખેડી નાંખતી હાય તેવી મહાબળવાન મસ્તકની પીડા થાય
| SR No. | 005748 |
| Book Title | Mahavir Charitra Bhashantar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunchandra Gani |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 550 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |