________________
ર
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
વડે જ અત્યંત દાડુ પામી, બહુ દુ:ખાત્ત થઈ, કરુણાજનક વિલાપ કરતા હું મરણુ પામ્યા. તે પાપના મૂળભૂત ચાર ગતિરૂપ સર્પવડે ભયંકર આ સૌંસારરૂપી અરણ્યમાં ભયંકર દુઃખાને સહન કરતા હું ચિરકાળ સુધી ભમ્યા, તેથી હે દેવાનુપ્રિયે ! આ વૃત્તાંત સાંભળીને કદાપિ સદ્ગુરુનું, સંઘનું અને શાસ્ત્રનુ' પ્રત્યેનીકપણુ' ( શત્રુપણું ) કરશેા નહી'. ઘણા પાપના સમૂહ પણ ગુરુ, સાધુ, સૉંઘ, સિદ્ધાંત અને ધર્મના વાત્સલ્યપણાથી મુહૂ માત્રમાં નાશ પામે છે. ’’ આ પ્રમાણે તે વખતે પેાતાના સાધુઓને શિક્ષા આપીને તે મહત્ત્વવાળા કેવળી ભવ્ય પ્રાણીઓને પ્રતિષેધ કરી શાશ્વતસ્થાન( મેક્ષ )ને પામશે. ' આ પ્રમાણે ત્રણ લેકને પ્રકાશ કરવામાં સૂર્ય સમાન શ્રી વીરજિનેશ્વરે ગૌતમસ્વામીની પાસે ગોશાળાનુ' સમગ્ર ચરિત્ર કહ્યું.
આ પ્રમાણે મહાદુ:ખના વિપાકનુ મૂળ કારણરૂપ તે ગેાશાળાનુ` ચરિત્ર સાંભળીને ઘણા સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકા સવે વિશેષે કરીને શુદિકની આશાતના ત્યાગ કરવામાં તત્પર થયા. ત્યારપછી ભગવાન મહાવીર સ્વામી મેંઢકગ્રામ નગરમાંથી નીકળીને શ્રમણસ ઘ સહિત એક ગામથી ખીજે ગામ વિહાર કરતા રાજગૃહનગરમાં પધાર્યાં. તે નગરની બહાર સમીપ દેશમાં ગુણશીલ નામના ચૈત્ય( ઉદ્યાન)માં દેવએ સમવસરણ રચ્યું. પૂર્વના ક્રમે કરીને જગદ્ગુરુ સિંહાસન પર બેઠા, અને મહાકલ્પ વૃક્ષ જેવા ઉત્તમ ધર્મને કહેવા લાગ્યા. તે ધર્મરૂપી કલ્પવૃક્ષને દયારૂપી મૂળ છે, ક્ષમારૂપી માટુ' સ્ક ંધ (થડ) છે, મૂળગુણરૂપી શાખાએવડે વ્યાપ્ત છે, ઉત્તરગુણરૂપી પાંદડાંના સમૂહવડે ઢંકાયેલ છે, અતિશય રૂપી પુષ્પાવર્ડ વિરાજિત છે, યશરૂપી સુગંધવડે ભુવનના મધ્ય ભાગ વ્યાપ્ત કરેલ છે, કામદેવરૂપી સૂર્યના તાપના નાશ કરનાર છે, સ્વર્ગ અને મોક્ષના સુખરૂપી ફળને આપવામાં તત્પર છે અને ઉત્તમ મનુષ્યારૂપી પક્ષીઓવડે સેવવા લાયક છે. આ અવસરે શ્રેણિક રાજા સમવસરણમાં વિરાજમાન ભગવાનને સાંભળીને અભયકુમાર, મેઘકુમાર અને નર્દિષણ વિગેરે પુત્ર અને પરિવાર સહુિત જગદ્ગુરુને વાંદવા માટે ચાલ્યેા. કેવી રીતે ? તે કહે છેઃ
તે રાજાના મસ્તક પર સમુદ્રના પ્રીજીના સમૂહ જેવુ' ઉજ્જવળ છત્ર ધારણ કરવામાં આવ્યું હતું. તેનાથી સૂર્યાંના બિંબના કરણેાના પ્રચાર હરણુ કરાયે હતા, હુ વાળી સ્ત્રીએના કરતલને વિષે વીઝાતા ચામા શાળતા હતા, ગર્જના કરતા મદ્રેન્મત્ત હાથીના મદજળવડે ધૂળના સમૂહ શાંત થયે . હતા, અત્યંત ચપળ અશ્વાના સમૂહવડે પૃથ્વીતળના વિસ્તાર ક્ષેાલ પામતે