________________
શ્રી મહાવીર ચરિત્ર. અભિષેક કરવામાં આવ્યો, પછી ભરત મહારાજે વિસર્જન કરેલા તે રાજાઓ કે જેઓ બહુ દૂર દેશમાંથી આવેલ હતા, તેઓ પોતપોતાને સ્થાને ચાલ્યા ગયા.
હવે એક વખતે ભરત મહારાજાએ પોતાના અઠ્ઠાણુ લઘુ બંધુઓને દૂત મેકલીને કહેવરાવ્યું કે “તમે મારી સેવા સ્વીકાશ કે રાજ્યને ત્યાગ કરે, અથવા યુદ્ધ કરવા સજજ થાઓ, નહિ તે બીજે કઈ ઉપાય શોધી કહાડો.” એ પ્રમાણે રાજાનું વચન બરાબર ધારીને દૂત ત્યાંથી ચાલતો થયો અને તેમની પાસે જઈને ભરતનરપતિને આદેશ નિવેદન કર્યું. તે સાંભળતાં કેપથી જેમના લોચન રકત થયાં છે અને લીલાયષ્ટિથી ધરણીપીઠને તાડન કરતા તેઓ કહેવા લાગ્યા કે –“ અરે ! તાધમ ! એ ભરત કેણ ? અને આવો આદેશ કરવામાં . તેને અધિકાર છે ? કારણ કે તેને અને અમને પિતાએ રાજ્ય વહેંચી આપ્યું છે, તે તાત જે આજ્ઞા ફરમાવશે, તે પ્રમાણે અમે વર્તવા તૈયાર છીએ. ”. એમ કહી રેષથી તે દૂતને ગળે પકડીને તેમણે પાછળના દ્વારમાર્ગે કહાલ મૂકે. એવામાં ગ્રામાનુગ્રામ વિહાર કરતા ભગવંત ઋષભસ્વામી અષ્ટાપદ પર્વતપર સમેસર્યો. એટલે ચાર નિકાયના દેવતાઓ ત્યાં હાજર થયા, તેમજ તે અઠ્ઠાણુ કુમારે પણ સત્વર સમવસરણમાં આવ્યા અને ભારે હર્ષ સાથે ભગવંતને વંદન કરીને ઉચિત સ્થાને બેઠા. પછી પ્રસંગ આવતાં તેમણે ભારતરાજાને આદેશ સંભળાવીને પૂછ્યું કે હે તાત! આપ આજ્ઞા કરે કે અમે શું યુદ્ધ કરીએ કે રાજ્યોને ત્યાગ કરીએ ?” એટલે ભગવંતે તેમની યોગ્યતા જાણીને ભેગથી નિવૃત્ત થવા નિમિત્તે અને અશુભ ભાવને દૂર કરવા તેમને અંગારદાહકને દષ્ટાંત કહી સંભળાવ્યું.–
અંગારદાહક દૃષ્ટાંત. એક પુરૂષ જળપાત્ર લઈ ઉનાળામાં અંગાર નિમિત્તે વનમાં ગયે, ત્યાં એક ઠેકાણે ખેર પ્રમુખના સારાં કાષ્ટ બહુ હતાં, તે બધાં એકઠાં કરી તેમાં અગ્નિ સળગાવ્યું અને પોતે તેની પાસે બેસી રહ્યો. ત્યાં બળતા કાષ્ઠના અગ્નિથી તે તપ્ત થયે, વળી કાષ્ટ કાપવાથી થાકેલ હતું અને મધ્યાહ્નકાળના સૂર્યથી પીડિત હેવાથી તૃષાતુર થતાં તે સુઈ ગયે, એવામાં તેને સ્વપ્ન આવ્યું, તેમાં પૂર્વે લાવેલ પાણું બધું, ગ્રીષ્મઋતુના તાપથી વ્યાકુળ થયેલ, મારવાડના વૃદ્ધ વૃષભની જેમ તે પી ગયા. તથાપિ તેની તૃષ્ણા શાંત ન થઈ, એટલે ઘરે જઈને ગેળા વિગેરેનું બધું જળ તેણે પીધું અને પછી ગૃહદ્યાનમાં રહેલ વાવ, કુવા અને પુષ્કરિણીમાં તે પઠે. તેનું પણ બધું પાણી પીને તે ગંગા પ્રમુખ મહા નદીઓમાં પડયે, અને પ્રલયકાળના પ્રચંડ માર્તડ-સૂર્યની જેમ તે મહાનદીએને પણ તેણે શુષ્ક બનાવી દીધી, પછી અંજલિજળની જેમ તે સાગરનું