________________
અષ્ટમ પ્રસ્તાવ-જમાલીનું નિન્દવાપણું.
૩૩ છે. (એટલે કે વસ્તુ કર્યા પછી પણ જે તે જ વસ્તુ બીજા બીજા સમયમાં કરાતી હોય તે ક્યારે તે વસ્તુ કરતા બંધ પડવું ? તેને પાર જ આવશે નહીં એ અનવસ્થા દોષ કહેવાય છે.) તેથી કરીને જે કર્યું તે જ કર્યું એમ જે પ્રગટ કહેવું તે જ યુક્તિયુક્ત છે, અને એમ કહેવાથી (માનવાથી) ક્રિયાના આરંભ અને સમાપ્તિના સમયને વિરોધ આવતો નથી. તેથી કરીને હે સાધુઓ ! આ સમગ્ર દેશે કરીને રહિત એ આ પક્ષ જ તમે અંગીકાર કરે; પરંતુ ભગવાને આમ કહ્યું છે એમ કહીને જ કુશળ પુરૂષોએ ગ્રહણ કરવું ન જોઈએ. જે યુક્તિયુક્ત હોય તે જ ગ્રહણ કરવું જોઈએ. આ સર્વજ્ઞ છે એવી પ્રસિદ્ધિવડે કીર્તિને પામેલા જિનેશ્વર જો કે મિથ્યા-અસત્ય ન બોલે, પરંતુ કોઈ વખત બેલે પણ ખરા; કેમકે કોઈ વખત મહાપુરૂષે પણ મુંઝાઈ જાય. ( જિનેશ્વર અસત્ય ન બેલે એમ ન જાણવું. કેઈક વખત બેલે પણ ખરા, કેમકે મહાપુરૂષે પણ કોઈ વખત મુંઝાઈ જાય છેમોહ પામે છે–મેહને લીધે અસત્ય બેલાય છે.)” આ પ્રમાણે જિનાગમના શાસ્ત્રના શ્રવણથી ઉત્પન્ન થયેલા પોતાના વિવેકને છોડીને જાણે કે પિત્તના જવરથી વિહવળ થયું હોય તેમ તે ઘણે પ્રકારે અગ્ય પ્રલાપ કરવા લાગે.
આ પ્રમાણે મર્યાદા મૂકીને અયુક્ત બોલનાર જમાલિને જાણીને સ્થવિરોએ કહ્યું કે-“હે જમાલિ ! તું કેમ આ પ્રમાણે વિપરીત પ્રરૂપણું કરે છે? જેમણે રાગ, દ્વેષ અને મેહ જીત્યા હોય છે એવા તીર્થકરો કદાપિ અન્યથા (અસત્ય) બોલે જ નહીં તેમનું વચન જરાપણ પ્રત્યક્ષ રીતે વિરૂદ્ધાદિક દેષના લેશને પણ પામતું નથી. તે આ પ્રમાણે-“ બીજા બીજા અનેક સમોવડે નીપજવાતું કાર્ય પ્રારંભના સમયે જ કેમ નીપજ્યું કહી શકાય ?” એમ જે તે કહ્યું તે અયુક્ત છે; કેમકે જે પહેલે સમયે કાર્ય નીપજયું ન કહીએ તો સમયના અવિશેષપણુએ કરીને બીજા, ત્રીજા વિગેરે સમયમાં પણ તે કાર્ય નહીં નીપજયું જ થશે. વળી જે તે
અર્થ ક્રિયાને સાધવાપણું, તે જ વસ્તુનું લક્ષણ છે” એમ કહ્યું તે પણ અહીં નામના જ્ઞાનના ઉપગને સંભવ હોવાથી દેષ રહિત જ છે. તે આ પ્રમાણે –તથા પ્રકારની વિશેષ પ્રકારની વસ્તુને પામીને પહેલે સમયે જ “તું આ શું કરે છે?” એમ બીજાએ પૂછાયેલ લોક કહે છે કે-“હું આ ઘટ કે પટ કરું છું. ” વળી “પડેલે સમયે જ કાર્ય કરેલું હોય છે ત્યારપછીના બીજા બીજા સમયમાં કરેલાનું કરવું એ લક્ષણવાળે અનવસ્થા દેષ આવશે.” ૫૦