________________
૩૮૨
શ્રી મહાવીરચરિત્ર..
કરવામાં તત્પર થઈ, અગ્યાર અંગને અભ્યાસ કરી, પર્યત સમયે સંલેખનાનું આરાધન કરી, મોક્ષરૂપી મહામહેલ ઉપર ચઢવાના સાધનભૂત નીસરણની જેવી ક્ષપકણિ ઉપર ચડી એક્ષપદને પામ્યા.
ત્યારપછી મૈતમાદિક સાધુઓ વડે પરિવરેલા ભગવાન વર્ધમાનસ્વામી ભવ્યપ્રાણીઓના હૃદયમાંથી પણ અજ્ઞાનરૂપી અંધકારને નાશ કરતા, ગામ, આકર અને નગરાદિકમાં વિહાર કરતા, મોક્ષપદને પ્રકાશ કરતા અનુક્રમે ક્ષત્રિયકુંડગ્રામ નામના નગરમાં આવ્યા. ત્યાં દેવોએ ચૈત્યવૃક્ષ, પ્રાકાર અને ગોપુર (દરવાજા) સહિત મોટી શ્વેત દવાઓના સમૂહવાળું અને લોકોને સુખ ઉપજાવનારૂં સમવસરણ રચ્યું. જિનેશ્વરના મુખરૂપી કમળને જોવામાં તૃષ્ણા(ઇચ્છા)વાળા બત્રીશે દેવેંદ્રો વિવિધ પ્રકારના વિમાન પર આરૂઢ થઈ. . દેવપુરીમાંથી (સ્વર્ગથી) નીચે ઉતર્યા. હવે દેવસમૂહવડે સ્તુતિ કરાતા જિદ્ર પૂર્વ તરફના દ્વારથી પ્રવેશ કરી, પૂર્વ તરફ મુખ રાખી સિંહાસન પર બેઠા. અગ્યાર ગણધરે, કેવળજ્ઞાની, મન:પર્યવજ્ઞાની, અવધિજ્ઞાની, ચૈદપૂવ, દશપૂર્વ અને વૈકિયની અદ્ધિને પામેલા વિગેરે સર્વ ઉત્તમ મુનિઓ, વૈમાનિક દેવીઓ અને સાદવીઓ પૂર્વ દ્વારથી પ્રવેશ કરી, જિનેને નમન કરી, અગ્નિ ખૂણાના ભાગમાં રહ્યા. તેમાં વૈમાનિક દેવીઓ અને સાધ્વીઓ ઊભી રહે અને દે નીચે બેસે. ત્યારપછી દક્ષિણ દ્વારથી પ્રવેશ કરી, વિનયવડે, નમ્ર શરીરવાળી ભવનપતિ, વાણવ્યંતર અને તિષી દેવેની દેવીઓ ભુવનબંધુને પ્રદક્ષિણે કરી, ધમે સાંભળવાના લેભથી નૈઋત્ય ખૂણાના વિભાગમાં હર્ષ સહિત બેઠી. ત્યારપછી પશ્ચિમદ્વારથી પ્રવેશ કરી ઉત્તમ આભૂષણવાળા ભવનપતિ, વાણુવ્યંતર અને જે તિષી દે હર્ષથી મતક નમાવી, વિધિપૂર્વક જિનેશ્વરને તથા ગણધર અને કેવળી વિગેરે મુનિઓને વંદના કરી વાયવ્ય ખૂણના ભાગમાં જિનેશ્વરની સન્મુખ બેઠા. ત્યારપછી ઉત્તર દિશાના દ્વારવડે પ્રવેશ કરી, દિવ્ય રૂપને ધારણ કરનારા વૈમાનિક દેના સમૂહ, પુરૂષ અને સ્ત્રીઓ પરસ્પર વૈર અને મત્સર (ઈષ્ય)નો ત્યાગ કરી, ધર્મ-શ્રવણ કરવામાં તત્પર થઈ ઈશાન ખૂણાના વિભાગમાં બેઠા. તે વખતે કઈ પણ હાસ્ય કે કીડા કરતા નથી, અન્ય સ્થળે નેત્રને નાંખતા નથી, પરંતુ સર્વે જાણે ચિત્રમાં આળેખ્યા હોય તેમ સ્થિરપણે જિનેશ્વરના મુખને જ જતા રહે છે. ત્યારપછી બીજા પ્રાકારને મધ્યે અશ્વ, પાડા, સિંહ વિગેરે તિર્યંચવર્ગ વૈરને ત્યાગ કરી સુખે રહે છે. કેવી રીતે ? તે કહે છે–સૂર્યના કિરણેથી તાપ પામેલા સર્પને દયાવડે કુવિકલ્પને