________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર,
કેટલાક મનુ મસ્તક પર શ્વેત છત્ર ધારણ કરી નાયિકાઓ વડે ચામરથી વીંઝાતા અને સુભટેના સમૂહવડે પરિવરેલા તથા હાથણી ઉપર આરૂઢ થયેલા જાય છે. બીજા કેટલાક પગમાં જેડા પહેર્યા વિના જ પગલે પગલે ભયના વશથી કંપતા એકલા બિચારા કેઈપણ પ્રકારે (મહાકષ્ટથી) માગ માં ચાલે છે. વળી કેટલાક લીલા માત્રમાં જ ઘણુ માણસના મનેરને પૂર્ણ કરે છે, અને બીજા કેટલાક ભિક્ષાભ્રમણ કરીને માત્ર પોતાના ઉદરને પણ મુશ્કેલીથી ભરે છે. તથા કેટલાક પુરૂષ ચંદ્ર જેવા મુખવાળી, બિંબના ફળ જેવા ઓઝવાળી, વિકસ્વર કમળના જેવા નેત્રવાળી અને વિલાસવાળી સ્ત્રીઓની સાથે પિતાનાં ભવનમાં વિલાસ કરે છે. અને બીજા કેટલાક વાંદરાની જેવા મુખવાળી, મરચાં જેવા લાંબા સ્તનવાળી અને અત્યંત લાંબા ઓછપુટવાળી જાણે પ્રત્યક્ષ રાક્ષસી હોય એવી સ્ત્રીઓની સાથે રહે છે. વળી વ્યાપાર વિગેરેને સંબંધ તુલ્ય છતાં અને ' કાળ વિગેરે સમાન છતાં એકને ઘણે લાભ પ્રાપ્ત થાય છે અને બીજાની મુડી પણ (મૂળ ધન પણ) નાશ પામે છે. આ પ્રમાણે આવા પ્રકારનાં કાર્યોનું કારણ કમં જ જાણવું; કેમકે વિચિત્ર પ્રકારનાં કાર્યો કારણ વિના થતાં જ, નથી.” આ પ્રમાણે પ્રભુના કહેવાથી તેને સંશય છેદા, તેથી ભવવૈરાગ્યને પામેલા તેણે પાંચ સે શિષ્ય સહિત પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરી. (૨)
ત્યારપછી તે બનેને નાનો ભાઈ વાયુભૂતિ નામને હતે. તે મત્સરને ત્યાગ કરી વ્યક્તિના ભારથી રોમાંચને ધારણ કરતે અને “ તે મારા બને ભાઈઓને તેણે શી રીતે જીત્યા ?” એમ અત્યંત વિસ્મયને ધારણ કરતે તથા પિતાના સંશયના વિચ્છેદને ઈચ્છતે જિનેશ્વરની પાસે આવ્યા. તે વખતે જગતના અદ્વિતીય ગુરૂએ કહ્યું-“હે ભદ્ર ! તે જ શરીર અને તે જ જીવ ( શરીર અને જીવ એક જ છે.) એવા સંશયને તું કેમ ધારણ કરે છે ? કેમકે તે યુક્તિથી બાધા પામે છે, કારણ કે શરીર અને જીવનું એકાંતપણે એકપણું માનવાથી દેહને નાશ થયે જીવ નહીં રહે (જીવને પણ નાશ થશે). જેમ ઘટ ભાંગી જવાથી તેનું રૂપ નાશ પામે જ છે. જીવથી રહિત થયા છતાં પણ જે શરીર વિદ્યમાન હશે તે જીવના ચૈતન્યાદિક ધર્મ હોવા જોઈશે, પરંતુ જીવ વિના તે તે ધર્મો જોવામાં આવતા નથી, તેથી કરીને જ્ઞાનવડે ઘન (ઘણા જ્ઞાનવાળે ) તથા શરીરથી ભિન્ન અને અભિન્ન એ જીવ જુદે જ છે એમ જાણવું.” આ પ્રમાણે પ્રભુના કહેવાથી તે પ્રતિબંધ પામે, તેથી ગૃહવાસના સંબંધને ત્યાગ કરી અને પ્રેમબંધને વિચ્છેદ કરી તેણે પાંચ સે શિષ્ય સહિત જિનેશ્વરની પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી. (૩)