________________
૩૫e
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
ભગવન ! અત્યારે આ૫નું શરણ છે” એમ બોલતે ચમર, કાત્સર્ગે રહેલા વિભુના ચરણ-કમળમાં પેઠો. એવામાં સુરેદ્રને વિચાર આવ્યું કે-અહો ! પિતાના સામર્થ્યથી અસુરેંદ્રનું સૌધર્મ દેવલેક સુધી આગમન સંભવતું નથી, પણ ભગવંત, તીર્થકર, જિનચૈત્ય કે ભાવિતાત્મા સુશ્રમણની નિશ્રાએ તે અહીં આવી શકે; તે એ અત્યંત અયુક્ત તથા પરભવે દુઃખકારી થવા પામ્યું.” એમ ચિંતવી અવધિ પ્રયું જતાં, ભગવંતના ચરણ-કમળને અનુસરતું અને કંથવાની જેમ અતિસૂક્ષ્મ એ ચમરેંદ્ર તેના જોવામાં આવ્યું. તેને જોતાં એકદમ ચિત્તમાં ચમત્કાર પામી-હા ! હું મંદભાગી હણાયે.” એમ બોલતાં અત્યંત શીવ્ર ગતિએ પુરંદર વાના માર્ગે દેડ્યો અને જેટલામાં પ્રભુના ઉત્તમાંગથી વજા ચાર અંગુલ હજી દૂર હતું તેવામાં તરત જ તેણે તે સંહરી લીધું, પરંતુ અતિ શીધ્ર ગમનને લીધે કરતલના પવનથી પ્રભુના બારીક અગ્રકેશ જરા તરલિત થયા પછી પિતાના દુશ્ચરિત્રને વારંવાર નિંદતાં, ત્રણ પ્રદક્ષિણ પૂર્વક પરમ ભક્તિથી પ્રભુને વંદન કરીને તે ખમાવવા લાગ્યું કે હે નાથ ! પ્રસાદ કરો. તમારા ચરણની નિશ્રાએ આ અમરેંદ્ર મને પરાભવ પમાડવા આવ્યું, તે મારા જાણવામાં ન હતું; પણ અત્યારે જ કરતલમાં આવતાં મેં જાણ્યું તે હે પ્રભુતવત્સલ! એ મારે અપરાધ તમે સત્વર ક્ષમા કરે. હે ભુવનબાંધવ! સંસાર–પરંપરાના પરમ બીજરૂપ એવું અકૃત્ય હવે હું કદી કરીશ નહિ.” એ પ્રમાણે જગગુરૂને સવિનય ખમાવી, ઈશાન-દિશિકાગમાં રહી, ડાબા પગથી ત્રણ વાર ભૂમિતલને તાડન કરી, ઇંદ્ર ચમરને કહેવા લાગે કે-“હે અસુરેંદ્ર! તમે સારું કર્યું કે સમસ્ત જગતનું સંરક્ષણ કરવામાં એક દીક્ષિત એવા, પ્રભુના પદપંકજમાં તિરહિત થયે. એમ કરવાથી તે મારું હૃદય બહુ જ સંતુષ્ટ કર્યું છે. પૂર્વવરને અનુબંધ હવે દૂર થયે અને યાજજીવ અવિનશ્વર પ્રણયભાવ ઉત્પન્ન થયે, માટે હવે યથેચ્છાએ વિલાસ-સંચાર કર્યા કર. પ્રભુના પ્રભાવે મારાથકી તને હવે ભય નથી.” એમ આશ્વાસન પમાડી, દેવેંદ્ર સ્વસ્થાને ગયે. પછી હત્કર્ષથી વદન-કમળ વિકાસ પામતાં, પ્રભુના પાદકલ્પવૃક્ષના પ્રભાવથી નિર્ભય થતાં, યથાવિધિ ભગવંતને પ્રણામ કરી, અમરેંદ્ર પણ સ્તુતિ કરવા લાગે કે “હે સમસ્ત જગજંતુના બંધવ! હે ધ્યાનાનલથી કર્મ–વનને દગ્ધ કરનાર ! હે તીવ્ર પરીષહ સહન કરવામાં એકધીર એવા હે મહાવીર ! તમે જયવંત વર્તે. હે સિદ્ધિવધૂના સંગી! હે સદ્ધર્મના નિધાનને વસનાર! . હે કનકસમાન દેડકાંતિથી દિશાઓને ચમકતી બનાવનાર ! હે નાથ ! તમારા