________________
.
સપ્તમ પ્રસ્તાવ–ચમરેન્દ્રનો સૌધર્મેન્દ્ર પ્રતિ ઉત્પાત.
કાળમુખમાં પેસવાની ઈચ્છા કરનાર કેશુ? કે જે હું અસુરરાજના શિર પર રહી, દિવ્ય ભોગ ભોગવતાં નિશ્ચિત વિલાસ કરે છે.” એમ વિચારી સામાન્ય નિક સભામાં બેઠેલ તથા સંશય પડતાં પૂછવા લાયક એવા દેને તેણે બોલાવીને કહ્યું કે હે દેવાનુપ્રિયે ! મારા શિર પર આ દુષ્ટાત્મા કેણ વ છે?” એટલે મસ્તકે અંજલિ જેડી, વિજયવડે વધાવીને તેમણે સવિનય જણવ્યું કે–“હે દેવાનુપ્રિય ! એ મહાત્મા, મહાતેજસ્વી, અપ્રતિહત-શાસન સૌધર્માધિપતિ સુરેંદ્ર પોતે જ વિલાસ કરી રહ્યો છે.” એમ સાંભળતાં ભારે કેપથી ભ્રકુટી-ભીષણ વદન કરીને તે કહેવા લાગ્યું કે– અરે દેવતાઓ ! તમે પૂર્વે મારા પરાક્રમથી અજાણ્યા છે, તેથી કેટલાક દેવના પરિવારવાળા એ ઇંદ્રને આમ વખાણે છો. એ કદાચ ઉરચ સ્થાને સ્થિત છે, તે શું એટલામાત્રથી તેનામાં ગુરૂત્વ આવી જશે? વૃક્ષની ટોચે બેઠેલ હેલે શું મયૂરની શોભા પામશે? અથવા તે ત્રાજવામાં વસ્તુ તેલતાં જે સાર–ભારે હોય તે હેઠે જ બેસે અને હલકી ઉપર આવે. એથી એ મારાથી ઉતરતો છે, અને જેમ કેઈ માતંગ-ચંડાળના કુળમાં જન્મ્યા છતાં રાજ્ય પામે, તેમ પાતકના વેગે એ સ્વર્ગ પામે છે. હે દેવે ! શુર રહિત રણમાં કાપુરૂષની જેમ એ દેવાંગનાઓ સાથે લાંબે વખત સુખે રહ્યો, પરંતુ હવે લાંબાકાળના તેના ગર્વ-માહામ્યને હું ટાળવાને છું; કારણ કે રોગની જેમ દુષ્ટ જનની કુશળ પુરૂષ ઉપેક્ષા કરતા નથી. પોતાના ક્રમ પ્રમાણે પ્રાપ્ત થયેલ સ્વામિત્વથી સંતુષ્ટ થઈને જે વ્યવસાય કરતો નથી તેને કાપુરૂષ સમજીને લક્ષમી તજી દે છે, તે આજે બળશાળી એવા મારા હાથે, સુરલેકના સ્વામીના માનદલનરૂપ મલિનત્વ ભલે સત્વર પ્રગટ થાય. .
એ પ્રમાણે પિતાના ભુજબળના માહાભ્યને જાણ્યા વિના ચમરેંદ્રનું ગવિષ્ટ વચન સાંભળતાં સામાનિક દેએ જણાવ્યું કે “હે દેવ! એ પૂર્વે પાર્જિત પુણ્યની પ્રકૃષ્ટતાથી દેવલોકની સમૃદ્ધિને શ્રેષ્ઠ વિરતાર પામ્યો છે, અને તમે ઉદ્યમ, વ્યવસાય, બેલાદિક ગુણે સહિત છતાં અમારા જેવા ભવનવાસીઓના સ્વામી છે, તે હે નાથ ! તમે મત્સર મૂકી ઘો અને પિતાના કમ પ્રમાણેનું સ્વામિત્વ ભેગ; તથા તે ભલે સુર-સંપત્તિ ભેગવે, તેમાં પર
સ્પર વિરોધ નિરર્થક છે. પિતાના સંશયયુક્ત માહાસ્યથી શું થાય? તમે નિપુણ બુદ્ધિથી વિચાર કરો. વગર વિચાર્યું કરવામાં આવેલ કાર્યો પ્રાંતે વિષવિસના ફળની જેમ દારૂણ નીવડે છે, કારણ કે માન–ખંડનથી એક વાર