________________
- પણ પ્રસ્તાવ વૈશ્યાયનની પ્રવજ્યા અને ગોશાળાને તેલેસ્યા-પ્રાપ્તિ. ૩૨૭. એક ફળી પિતાના હાથે ફેલી, તલ ગણતાં તે કહેવા લાગ્યું કે બધા જ મરીને વારંવાર તે જ પિતાના શરીરમાં ઉત્પન્ન થાય છે.” એ પઉટ્ટપરિહારની માન્યતા તથા નિયતિવાદને તેણે બહુ દઢતાથી સ્વીકાર કર્યો. પછી પ્રભુને મૂકીને તેજલેશ્યા સાધવા માટે તે શ્રાવસ્તી નગરીમાં ગયે. ત્યાં કુંભારના મકાનમાં રહી, છ મહિના ઉગ્ર તપકર્મ આચર્યું એટલે તેજલેશ્યા તેને સિદ્ધ થઈ, અને કુપના કાંઠે રહેલ દાસીના શરીરને બાળવાથી તેને બરાબર નિશ્ચય થતાં, મનમાં ભારે પ્રભેદ પામી સતત કૌતુહલ જોવાની ઈચ્છાથી તે ગામ, નગરાદિકમાં ભમવા લાગ્યું.
એવામાં એક વખતે અષ્ટાંગ નિમિત્તશાસ્ત્રના જ્ઞાતા, ધર્મ આચરવામાં શિથિલ પાર્શ્વનાથના શિષ્ય, કૌતુહલથી સ્વચ્છ ગામ, નગરાદિકમાં ભમતા તે ગોશાળાને મળ્યા અને તેમને પરસ્પર આલાપ થશે. તેમણે કંઈક નિમિત્તશાસ્ત્ર ગોશાળાને બતાવ્યું, જેથી અતીત-અનાગત વસ્તુ લોકોને બતાવતાં તે અધિક પ્રખ્યાત થયે; પરંતુ સ્વભાવથી તેની દુષ્ટ-શીલતાને પાર કોણ પામે ? અને તેમાં વળી તે પાપાસક્તને વિદ્યાતિશય પ્રાપ્ત થયે એટલે તે પૂછવું જ શું? પછી રાહુ રહિત મુક્ત “ચંદ્રમાની જેમ અધિક સુશોભિત અને વિગત એવા ભગવંત પણ ગોશાળાથી વિમુક્ત થઈ, વસુધામાં વિચરવા લાગ્યા.
એમ અનુપમ સંયમ-ભાર ધરવામાં એક-ધીર અને ભુવનના ગુરૂ એવા શ્રીવીરના ત્રિલેક-વિસ્તૃત ચરિત્રમાં અનેક અનર્થ કરનાર ગે શાળાના દુનિયવડે પ્રતિબદ્ધ આ છો પ્રસ્તાવ વિસ્તારથી સંપુર્ણ થ.
