________________
૩૧૪.
શ્રી મહાવીરચરિત્ર,
ભારે હર્ષથી રોમાંચિત થઈ, ભક્તિથી પ્રભુને નમીને તે રાજાને કહેવા લાગ્યા કે—“અરે ! આ ચારિક-ચર નથી, પણ આ તે જ કે જેમણે પૂર્વે એક વરસ ઈરછા કરતાં ઉપરાંત કનક-ધારાથી યાચકજનેને આનંદ પમાડ્યો અને સિદ્ધાર્થ મહાનરેંદ્રના કુળમાં દવજા સમાન તથા ધર્મ-ચક્રવતી એવા શ્રી મહાવીર જિન પતે દીક્ષાધારી થયા છે. દેવ, વિદ્યાધર અને નરેંદ્રોએ જેમનાં ચરણે વંદન કરેલ છે એવા એ દેવાધિદેવની શું તમે કીર્તિ પણ પૂર્વે સાંભળેલ નથી? જે મારું વચન તમે ન માનતા હો તે નિપુણ દષ્ટિથી, ચક્ર, ગદા, વજ, કળશ અને કમળથી અંકિત એમના હાથ જુઓ.” એમ નિશ્ચય થતાં જિતશત્રુ રાજાએ વિશેષ સત્કાર કરી, ગશાળા સહિત સ્વામીને મુક્ત કર્યા. ત્યાંથી ભગવાન મિતાલ નગરમાં જઈ પ્રતિમાને રહ્યા. તે નગરમાં. વગુર નામે શેઠ જે ધનદ-કુબેરની જેમ સમૃદ્ધિયુક્ત, તૃણીર-ભાથાની જેમ માગણ( બાણ અથવા યાચક )ના આધારરૂપ, મુનિની જેમ ઉભય લેકનું હિત સાધનાર, સ્વભાવે સરલ, પ્રિયવાદી, સ્વભાવે દાક્ષિણ્યવાન અને નિર્મળ ગુણ-હરિને સ્વાધીન કરવામાં વાગુરા સમાન હતું. તેને અનુપમ ચરિત્ર અને પ્રેમના ભાઇનરૂપ ભદ્રા નામે ભાર્યા હતી. તે વંધ્યા હતી જેથી ઘણું દેવેની માનતા અને વિવિધ ઔષધના પાન પુત્ર નિમિત્તે કરીને તે થાકી ગઈ. એકદા શેઠ સાથે શિબિકામાં આરૂઢ થઈ, પરિજન–સ્વજન સહિત વિવિધ ભક્ષ્ય ભજનયુક્ત રસવતી લઈને ચાલતા રયા સમેત, મોટા આડંબરથી તે ઉદ્યાન જાણું ફરવા નીકળી અને નાનાવિધ પક્ષીઓના કલરવથી મનહર તથા વિચિત્ર તરૂવરના સુગંધી પુષ્પોના પરિમલવડે સુંદર એવા શકટમુખ નામના ઉદ્યાનમાં ગઈ. ત્યાં ઘણે વખત સરોવરમાં જળક્રીડા કરી, પુષ્પો વીણતાં શેઠ અને શેઠાણીએ, જેનું શિખર ખંડિત થઈ પડવાની તૈયારીમાં છે, નિબિડ શિલાઓ જ્યાં છિન્નભિન્ન થયેલ છે તથા મજબૂત સ્તંભે જ્યાં શિથિલ થઈ ગયા છે એવા જીર્ણ દેવમંદિરને જોયું અને કૌતુહળથી તેઓ તેની અંદર પેઠા. ત્યાં શરચંદ્રની મૂર્તિ સમાન અત્યંત પ્રશાંત, આભરણ રહિત છતાં કીંમતી રત્નોથી જાણે વિભૂષિત હોય તેવી શોભાયમાન, ચિંતામણિની જેમ દર્શન માત્રથી પરમ માહાભ્ય-અતિશયને જણાવનાર, અશોકના દળ સમાન શ્યામ કાંતિયુક્ત એવી શ્રી મલ્લિનાથ સ્વામીની પ્રતિમા તેમના જેવામાં આવી. તેને જોતાં તેમના હૃદયમાં ઉત્કૃષ્ટ ભાવ જા અને આ અભિપ્રાય થયે કે –“અવશ્ય આ પ્રતિમાની કલાગત જેવી રૂપલકમી છે, તેથી લાગે છે