________________
પષ્ટ પ્રસ્તાવ-ચારૂદત્ત કનકવતી.
૨૯૫
- પછી તાંબૂલ આપતાં તે ઊઠી અને એ વ્યતિકર તેણે તે વણિક યુવકને કહી સંભળાવ્યું. જે સાંભળી તેણે પણ પ્રવર વસ્ત્રાદિકથી પ્રવ્રાજિકાને સારે સત્કાર કર્યો. પછી બીજે દિવસે તેણે તેમને કહ્યું કે “આજે રાતે બે પહોર વીતતાં સારું મુહૂર્ત છે, માટે તમારે ભગવાન કુસુમાયુધના ભવનમાં જવું અને વિવાહ કર.” એ વાત તેમણે કબૂલ કરી.
એવામાં તે ચારૂદત્ત, સ્વજનેએ લગ્નથી અટકાવતાં “કામ સિદ્ધ ન થયું” એમ સમજી શેક કરતાં, રાત્રે તે સહચારી સાથે શયનગૃહથકી નીકળીને તે જ કુસુમાયુધ-મંદિરમાં જઈને સૂતો અને ક્ષણભર નિદ્રા પછી જાગ્રત થતાં જેટલામાં કુસુમમાળાના નિમિત્તની નિષ્ફળતા પ્રમુખ પૂર્વ વ્યતિકરને તે ચિંતવે છે તેવામાં ગૃહજનના જાણવામાં ન આવે તેમ, રાત્રિને સમય જાણ્યા વિના, મધ્ય રાત્રિને વખત થયા પહેલાં લગ્નક્રિયાને યોગ્ય ઉપકરણો હાથમાં લઈ, પ્રવાજિકા સાથે મંદ મંદ પગલે કનકવતી ત્યાં આવી અને કુસુમાયુધની તેણે પૂજા કરી. ત્યાં પ્રવાજિકાએ ભવનમાં હાથ ફેરવતાં ચારૂદત્ત મળે. એટલે પૂર્વકથિત વણિકની શંકાથી તેણે કાન પાસે જઈને તેને કહ્યું કે - “અરે ! હવે તમે વિલંબ શા માટે કરે છે? આ પ્રશસ્ત પાણિગ્રહણનું લગ્નમુહૂર્ત વીતી જાય છે. એમ સાંભળતાં ચારૂદત્તે વિચાર કર્યો કે-' ધારું છું કે આ બિચારી પૂર્વે આપેલ સંકેતને લીધે પુરૂષબુદ્ધિથી મને બોલાવે છે, માટે તે જેટલામાં ન આવે તેટલામાં હું કુસુમમાળાના શુકનને યથાથ-સત્ય કરું.” એમ ધારી તે તરત ઊઠ. એટલે પ્રવ્રાજિકાએ કુસુમાયુધને તેને પગે પડા અને કનકવતીના સ્વભાવે રક્ત અને કેમળ હસ્ત સાથે તેને હાથ મેળવ્યું. વળી તે અવસરને યેગ્ય અન્ય વિધિ પણ સંક્ષેપથી કર્યો. એમ વિવાહ સમાપ્ત થતાં કનકવતીએ પ્રણામપૂર્વક પ્રવ્રાજિકાને સ્વાસ્થાને વિસર્જન કરી. પછી ચારૂદત્તને તેણે કહ્યું કે-“હે આર્યપુત્ર ! આ વ્યવહાર ઉત્તમ જનને સંમત ને હવાથી આપણે કેટલાક દિવસ અન્ય વસવું યોગ્ય છે.” ચારૂદત્તે તે કબૂલ કર્યું અને તે બંને કુસુમાયુધના મંદિરથી બહાર નીકળ્યા, પરંતુ મદનને પગે પડવાના બાને પાછા ફરી ચારૂદત્તે ગાઢ નિદ્રામાં સૂતેલ નર્મસચિવને જગાડી, પિતાના વિવાહને વૃત્તાંત કહી સંભળાવ્યું. તેણે કહ્યું-“હે ચારૂદત્ત ! જે એમ હોય તે સ્વરૂપ લયમાં ન આવે તેમ તું તેણીની સાથે જા અને હું થડે વખત અહીં જ ગુજારીને આવીશ.” એમ તેના કહેતાં ચારૂદત્ત તે વચન સ્વીકારી, તેણીની સાથે ભય સહિત નગરથકી ચાલી નીકળે.