________________
પણ પ્રસ્તાવ-પ્રભુનું અનાય દેશમાં આગમન.
૨૮૭
કારણ કે પૂર્વે કુંડગ્રામ નગરમાં સિદ્ધાર્થ રાજા પાસે જતાં તેણે સ્વામીને જોયા હતા. ત્યાંથી મુક્ત થતાં ભગવાન અવધિજ્ઞાનથી વિચારવા લાગ્યા કેહજી મારે બહુ કર્મ નિજ રવાના છે, તે હાય વિના નિજેરવા અશકય છે; માટે અહીં કર્મચારીને દાંત યુક્ત છે. જેમકે ફળભારથી લચી રહેલ શસ્યપૂર્ણ ક્ષેત્રને જોતાં, તેને શીધ્ર લેવાને ઇચ્છતાં, એકાકી લણવાને અસમર્થ એવા માલીકે યેગ્ય મજુરી આપી બીજા ઘણા લોકોને શસ્ય-ધાન્ય લણવામાં લગાડ્યા. તેમ ચિરકાલનાં કમે ખપાવવા માટે મારે પણ અનાર્ય દેશોમાં વિચારવાની જરૂર છે, કારણ કે ત્યાં અનાર્ય લેકે નિષ્કારણ કોપાયમાન થઈ ભારે ઉપસર્ગ કરતાં, કર્મ-નિજેરામાં મને હાય કરશે.” એમ ચિંતવી મલેચ્છ જનોથી વ્યાપ્ત એવા લાટ દેશમાં મેહવિજયી સ્વામી શાળા સાથે ગયા. ત્યાં કેટલાક નિર્દય પાપી જન આવેલ નાથને હેરિકબુદ્ધિથી સસ્ત મુષ્ટિપ્રહારોવડે મારવા લાગ્યા, કેટલાક અસભ્ય વચનથી તર્જના અને હાલના કરતા અને કેટલાક અતિપ્રચંડ કૂતરા તેમની પાછળ દોડાવતા. એમ વ્યંતર, સુર, અસુરપતિ, યક્ષ, રાક્ષસ પ્રમુખ દેવો બહુમાન-પરાયણ છતાં સ્વામી એકલા ઉપસર્ગો સહન કરતા. “આ મારા ધર્માચાર્યો છે અને મારા હૃદયમાં રહેલા છે” એમ ધારી પ્રભુ પાછળ રહેલ ગોશાળા પણ દુઃખ સહેવા લાગ્યું. ત્યાં ઘણા કર્મોની નિર્જરા કરી, જાણે વાંછા પૂર્ણ થઈ હોય તેમ જિનેશ્વર આર્યક્ષેત્ર ભણી આવવા લાગ્યા. માર્ગમાં પૂર્ણ કલશ નામના સંનિવેશની નજીકમાં આવતાં, બે ચાર લાટ દેશ લુંટવા નીકળ્યા અને અપશુકન સમજીને યમજીવા સમાન તરવાર ઉગામીને ભગવંત પ્રત્યે દેડ્યા. એવામાં ઈંદ્ર “ભગવાન ક્યાં વિચરે છે?” તે જાણવા માટે જેટલામાં અવધિથી જુએ છે તેવામાં છેડે આંતરે રહેલા, તરવાર ઉગામતા તે ચરે પ્રભુના વધ નિમિત્તે તૈયાર થયેલા તેના જેવામાં આવ્યા. એટલે તીવ્ર ક્રોધાવેશ આવતાં તેણે ઉંચા પર્વતના શિખરોને ભેદનાર વાવડે તેવી સ્થિતિમાં જ તેમને મારી નાખ્યા.
હવે સ્વામી પણ ગ્રામનુગ્રામ વિહાર કરતાં ભક્વિલ નગરીમાં ગયા. ત્યાં પાંચમું ચોમાસું રહ્યા, અને વિચિત્ર આસને કરતાં ચાતુર્માસિક ખમણ કર્યું. અનુક્રમે ચાતુર્માસ વ્યતીત થતાં બહાર પારણું કરી, વિહાર કરતાં પ્રભુ કદલીસમાગમ નામે ગામમાં ગયા. તે દિવસે ત્યાં કર્મચારીઓ, પથિક અને કાર્પેટિકાદિકને યથેચ્છ ભેજન આપતા હતા. તે જોઈ ને શાલે પણ સ્વામીને કહેવા લાગ્યું કે- પ્રભુ ! આપણે અહીં જઈએ.” સિદ્ધાર્થે કહ્યું. અમારે હજી વખત છે.” એમ સાંભળી ગોશાળે તે સ્થાને ગયો અને