________________
૨૮
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
સ્વામીને નમીને મધુર વચનથી તે પૂષને કહેવા લાગ્યા–‘હે ભદ્ર ! લક્ષણશાસ્ત્રને આમ કેમ દૂષિત બનાવે છે ? મહાનુભાવ શાસ્ત્રકારો કાંઈ મિથ્યાભાષી ન હતાં. શું તેં સાંભળ્યુ નથી કે સુરાસુરપતિ, વિદ્યાધર, નર, નરેશ્વરાએ જેમના ચરણે શિર નમાવેલ છે, ત્રિભુવનમાં જેમની કીર્તિ વિખ્યાત છે, ચતુવિધ ધર્મના જે પ્રવર ચક્રવત્તી છે અને કુટિલ મહિલાની જેમ રાજ્યલક્ષ્મીને તજીને જે આમ એકાકી વિચરતા એ સિદ્ધાર્થ-નરેદ્રના ન'ન છે ! અને વળી આ તે જ કે જેમના ઐશ્વર્યના કરોડમા અંશે પણ પાતાલ, સ્વર્ગ અને મલાકના સમસ્ત શ્રેષ્ઠ લેાકેા પણ આવી ન શકે. એ જ લવલચરૂપ ભીમ કૂપમાં ડૂબતા પ્રાણીઓના ઉદ્ધાર કરનાર અને એ જ વધતા જતા ઉદ્ભટ કલિકાલને દળવામાં દક્ષ છે. એ જ શિવ-મંદિરના કપાટ ઉઘાડવા અતિ તત્પુરુ અને એ જ સ’યમ-લક્ષ્મીને પોતાના વિશાલ વક્ષસ્થળમાં સ્થાપન કરનાર છે. એ જ મત્સર-અગ્નિથી સંતપ્ત જનાને કરૂણા-જળથી શાંત કરનાર અને એ જ અપ્રતિમ જ્ઞાન-દર્શન પ્રમુખ ગુણ-ગણુના નિધાન છે.' એ પ્રમાણે ત્રિવિધ વચન-સમૂહથી પૂષને વિશ્વાસ પમાડી, જિન-ચરણે નમસ્કાર કરીને ઈંદ્ર પેાતાના સ્થાને ગયા.
એ રીતે ઘાર પરિષહરૂપ શત્રુના સંહાર કરવામાં એકવીર અને ભુવનગુરૂ એવા વીરના, શુભ-સમૂહ ભરેલ ચરિત્રમાં શૂલપાણિ યક્ષ અને ચંડકૌશિક મહાસર્પને પ્રતિબંાધ પમાડવાના સંબધથી યુક્ત આ પાંચમ પ્રસ્તાવ વિસ્તારથી કહી મતાન્યે.
