________________
શ્રી મહાવીર ચરિત્ર.
જેમણે ગૃહસ્થ ધર્મ તથા સાધુધર્મરૂપ પ્રાસાદ-ભવ્ય મહેલના મૂળને સ્થાપન કર્યું તથા ઉતકટ કામ-સેનાનું દહન કરનાર એવા શ્રી ઋષભજિનરૂપ ચંદ્રને હે ભવ્યાત્માઓ ! તમે વારંવાર નમસ્કાર કરે.
જેના ચરણ-કમળ પ્રત્યે એસઠ ઈદ્રોએ ભક્તિભાવથી મસ્તક નમાવેલ છે તથા શેષનાગની જેમ. ધર્મરૂપ વસુંધરાને ધારણ કરવામાં ધીર એવા અન્ય અજિતનાથ . વગેરે જિનેશ્વરી પણ જયવંતા વર્તે છે.
પિતે ધર્મોપદેશમાં બતાવનાર એવા સાત જીવાજીવાદિકની સંખ્યાને જાણે બતાવતા હોય એવી ધરણંદ્રની સાત ફણાઓ જેમના શિરપર શેભી રહી છે એવા શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવંત જયવંતા વર્તે છે.
કવિજનોએ જેના ચરણ-કમળ સેવ્યાં છે, અખંડ વાગ્ધારાથી મહાભગ સાધનાર તથા પડિતજનોને સુખ પમાડનાર એવી સરસ્વતી દેવી સરિતાની જેમ જયવંતી વર્તે છે. સરસ્વતી નદી પણ ગવર્ગ–પશુવર્ગને જળપ્રદાનથી આનંદ પમાડે છે.
સમસ્ત સ્વર્ગ તથા મોક્ષમાર્ગને બતાવનાર એવા ગુણવંત ગૌતમાદિ ગુરૂના પદપંકજને હું સદા સ્તવું છું.
હવે અહીં (આ ગ્રંથને વિષે) પ્રણામના માહાસ્યથી વિને વિનાશ કરનાર, જેના સમસ્ત પદો પ્રશંસનીય છે અને ભવ્યાત્માઓને સુખના એક કારણરૂપ એવા ધર્મોપદેશનું હું કથન કરીશ. મહાસાગરના અગાધ જળમાં પડી ગયેલા રત્નની જેમ અત્યંત દુર્લભ એવા માનવભવને પામીને સુજ્ઞજનોએ સદા પુરૂષાર્થ–પ્રાપ્તિ માટે ઉદ્યમ કરો ઉચિત છે. તે સમસ્ત પુરૂષાર્થોમાં મુગટ સમાન એવો અનુપમ ધર્મ તો અત્યંત શેભાકારી છે. તે ધર્મ, પ્રતિદિન સુચરિત્રો સાંભળવાથી ભવ્યજનોને પ્રાપ્ત થાય છે. તે અદભુત ધર્મના પ્રકાશક ચરમ તીર્થકર શ્રી મહાવીર હોવાથી આસન્ન-ઉપકારી છે. માટે ચરિત્ર પણ તેમનું જ સાંભળવું વધારે યુક્ત છે, પરંતુ તે વીરચરિત્ર એટલું બધું ગંભીર અને ગહન છે કે સમસ્ત આગમરૂપ સમુદ્રને પાર પામવામાં અસમર્થ એવા પ્રાણીઓને ભારે નિપુણ ગુરૂ પણ તે સમસ્ત ચરિત્ર કહેવાને સમર્થ થઈ શકે નહિ.
તે આ પ્રમાણે–ત્રણે ભુવનના એક ગુરૂ, અખંડ ભાવથી ધર્મધુરાને ધારણ કરનાર, મિથ્યાત્વરૂપ અંધકારને નાશ કરવામાં સૂર્ય સમાન એવા શ્રી મહાવીર, પૂર્વે તિર્યંચ, દેવતા અને મનુષ્યાદિ ભવે અત્યંત, અનંત અને પારાવાર આ ભવસાગર વારંવાર ભમીને આ અવસર્પિણીમાં પ્રથમ ગામચિંતક ( ગામમુખી ) ના ભવમાં સમસ્ત સુખના કારણરૂપ ઉત્તમ સમ્યકત્વ પામ્યા. ત્યાંથી ઉત્તમ દેવત્વ પામી, ભેગ ભેગવી, ચવીને ભરત ચક્રવર્તીને મરીચિ નામે પુત્ર થયો. તેણે જિનપ્રણીત દીક્ષા લીધી, પરંતુ દુસહ પરિસહથી મનમાં કાયર બની, કપિલના કુવચનથી મિથ્યાત્વમાં ભ્રમિત થઇ, ત્રિદંડી-વત પ્રગટ કરવામાં પ્રયત્ન કર્યો. આ કુમાર્ગની પ્રરૂપણાથી તેણે કડાકેડીસાગરોપમ જેટલો પિતાને સંસાર વધારી મૂકે, તે પછી છ ભવ ભમીને પરિવ્રાજકપણું તેણે લીધું, ત્યાંથી દીર્ધ સંસાર