________________
રરર
શ્રી મહાવીરચરિત્ર. ઈરાદો તેને ઉત્પન્ન થયે. તરતજ તેણે ધાર્યું કે-“આ દુરાચારે પોતાના પાપરૂપ વૃક્ષનું ફળ ભલે જુવે” એમ ચિંતવી, બધા ગ્રામ્યજનેમાં તેણે મરકી વિષુવ, તેના પ્રભાવે નિરંતર ઉત્તમ મધ્યમ અને કનિષ્ઠ એવા ઘણા લેકે મરવા લાગ્યા અને પ્રતિદિન આકંદ-શબ્દ આ પ્રમાણે થવા લાગ્યા.
હા ! નાથ! પ્રાણવલ્લભ ! તમે ક્યાં ગયા? મને જવાબ તો આપે ! હા! હા ! નિર્દય કૃતાંત ! તે એકદમ આવું કેમ કર્યું? હા ! વત્સ! ઉત્કંગમાં બેઠે બેઠે તું મરણું કેમ પામે? અહા ! મંદભાગી મને વૃથા કલેશ થઈ પડે. હા! જનની ! તેં મહાકષ્ટ નિર્લક્ષણ છતાં મારું પાલન કર્યું અને અત્યારે કંઈ પણ અપરાધ ન હોવા છતાં મને કેમ બોલાવતી નથી ? હા ! બંધુવત્સલ ભ્રાતા ! ભગિની ! તમે સાચા પ્રેમી છતાં દુખિત એવા મને તજીને એકી સાથે કેમ ચાલ્યા ગયા ? હા ! વત્સ ! બહુ દ્રવ્ય ખરચીને તને મહામહેનતે પરણવી; છતાં આવી અવસ્થા પામી. હા ! મારી આશા વૃથા થઇ, હા ! યક્ષ, બ્રહ્મા, હરિ, સૂર્ય, બુદ્ધ, જિન, સ્કંદ, રૂદ્ર પ્રમુખ હે દેવ ! તમને પૂજ્યા છતાં અત્યારે કેમ અમારી ઉપેક્ષા કરો. છે? માટે રક્ષા કરે.”
એ રીતે નિરંતર ત્રિક, ચર્ચામાં રૂદન કરતા અને અન્ય કાર્યને તજી લેકે દુઃખથી દિવસે ગાળવા લાગ્યા. એમ પ્રલય-કાળની જેમ રેગે, દેશે, પ્રિયવિરહનાં દુખે કે હદય-સંઘદૃવડે અનેક લેકે મરણ પામતાં, પ્રવર ભવને શૂન્ય થઈ જતાં, અતિમેટાં કુળો વિચ્છેદ પામતાં અને ગામની શેરીઓ ઘણાં મૃતક-મુડદાંથી સંકીર્ણ થતાં શેષ લોકે ભયભીત બની પોતાના જીવિતની રક્ષા નિમિત્તે રક્ષા-વલય આળેખાવતા, દિવ્ય ઔષધીઓ હાથમાં બાંધતા, મહાગ્રહની પૂજા કરતા, પિતૃઓને પિંડ–દાન આચરતા વિવિધ મંત્રે જપાવતા, પાસે રહેલ દિવ્ય મણિઓ બાંધતા, હોમ વિધિ કરાવતા, પ્રવીણ જોતિષીઓને પૂછતા, ગૃહદેવતાઓના ન્હવણુ બલિ-પૂજા પ્રમુખના મહોત્સવ શરૂ કરાવતા, તેમજ અન્ય પણ જે કાંઈ અનુષ્ઠાન કોઈ બતાવતા, તે સર્વ તથાવિધ તેઓ આચરવા લાગ્યા, તથાપિ અવતીર્ણ થયેલ મહાવર, પ્રથમ સુધાથી આકુળ થયેલ પંચાનન-સિંહ કે નિકાચિત કર્મસંચયની જેમ તે શુલપાણિ યંતર લેશ પણ શાંત ન થયે. એટલે મરકી શાંત ન થતી જોઈ, ગામના લેકે ધન, કનકાદિકથી સમૃદ્ધ અને ગાય, ભેંસ, અશ્વાદિકથી પૂર્ણ એવાં ઘરે મૂકી, પિતાના જીવિત સાથે કુટુંબીજનેને લઈ, અન્ય અન્ય