________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર. પરિપૂર્ણ થયા છે.” એમ સાંભળતાં ભગવંતે વિચાર કર્યો કે ગર્ભકાળથી મારી તે એવી પ્રતિજ્ઞા છે કે માતપિતાને અપ્રીતિ ઉપજાવનાર એવી પ્રવ્રજ્યા પણ ન આદરવી.” એમ ચિંતવી પિતાની ઈચ્છા ન હોવા છતાં માતાનું વચન માની લીધું, જેથી પરિજને સાથે દેવી બહુ જ સંતુષ્ટ થઈ અને એ વૃત્તાંત રાજાને નિવેદન કરવામાં આવ્યા.
એવામાં પ્રતિહારે આવી પ્રણામપૂર્વક સિદ્ધાર્થ ભૂપને નિવેદન કર્યું કે– “હે દેવ! સમરવીર રાજાને દૂત દ્વાર૫ર આપના દર્શનને અભિલાષી થઈ બેઠો છે તે આપની શી આજ્ઞા છે?” રાજાએ જણાવ્યું–‘તેને શીઘ આવવા વો.” એટલે “જેવી દેવની આજ્ઞા” એમ કહેતાં પ્રતિહારે તેને પ્રવેશ કરાવ્યું. તેણે આવી રાજાને પ્રણામ કર્યા અને આસન મળતાં તે બેઠે. પછી પ્રસંગ નીકળતાં. રાજાએ તેને પૂછયું કે-“હે ભદ્ર! અહીં શા કારણે આવવું થયું?” તે બે
હે દેવ ! સાંભળે. પિતાની શોભાવડે કુબેરની નગરીને જીતનાર એવા વસંતપુર નામના નગરમાં સમરાંગણમાં દેવાંગનાઓને સંતેષ પમાડનાર અને યથાર્થ નામધારી એ સમરવીર નામે રાજા છે. તેની પદ્માવતી રાણીના ઉદરથી ઉત્પન્ન થયેલ અને પિતાના પ્રાણ સમાન એવી યશોદા નામે કન્યા છે. તેનું નામ યશોદા કેમ પડયું તે હકીક્ત વિગતવાર સાંભળો. એના જન્મ સમયે સમરવીર રાજાએ રાત્રે સુખે નિદ્રા લેતાં પ્રભાતકાળે સ્વમ જેયું કે કવચથી સજજ થએલા અને વિવિધ આયુધે ધારણ કરતા એવા સુભટે, સજજ થયેલા ચપળ અ, કવચ પહેરાવી તૈયાર કરેલા હાથીઓ તથા અનેક પ્રકારના શસ્ત્રોથી ભરેલા તેમજ
દ્ધાઓયુક્ત એવા રવડે પરવરેલ અને તે પણ મદેન્મત્ત હાથીપર આરૂઢ થયેલ એ હું ઉદ્યાનમાં ગયો. ત્યાં જતાં એકદમ કેલાહલ જાગ્યો કે જેમાં કેટલાક સુભટ નાચતા, કેટલાક પલાયન કરતા, કેટલાક ધૂળથી ખરડાયેલા થઈ પૃથ્વી પર આળોટતા, વિજયધ્વજાઓ પડવા લાગી, તથા જયવાદ્યો બંધ થયાં. એ પ્રમાણે અસ્તવ્યસ્ત જોતાં મેં આમતેમ પડતા પોતાના છત્રને હાથ વડે ધરી રાખ્યું અને એક મહાવિજયધ્વજ મને પ્રાપ્ત થયો તેને પણ સંભાળી રાખે. એવું સ્વમ જોઈને જાગ્રત થતાં તેણે પ્રભાતે એકદમ સ્વમ-પાઠકેને બેલાવી, તેમને સ્વમની વાત જણાવી. એટલે તેમણે કહ્યું કે –“હે દેવ ! પાંચ કારણથી સ્વમ આવે છે. તે અનુભવેલ હોય, જેયેલ કે ચિંતવેલ હોય, પ્રકૃતિમાં વિકાર હોય અથવા તે દેવતાના પ્રભાવે તે આવે છે. તેમાં તમને એમાંથી કયા કારણને લીધે સ્વમ આવ્યું, તે સમજાતું નથી ત્યારે રાજા બે –“એ તે એમજ છે, એનું કારણ બરાબર સમજવામાં આવતું નથી. ”તેમણે કહ્યું “જે એમ હોય તે સ્વાગત બાબત સાચી કરે. જેમ તમે જોયું તેમ સર્વ સામગ્રી