________________
ચતુર્થ પ્રસ્તાવનરસિંહ રાજાની કથા. - થાય છે, માટે કરૂણા લાવી જણાવે કે સ્ત્રી અને પુત્રની સાથે મારે સમાગમ કયારે થશે?” ગુરૂ બેલ્યા- હે રાજન! ધર્મ-આરાધન કરતાં તે અંતરાયકર્મને પશમ થશે, ત્યારે તે મળશે.” રાજાએ કહ્યું- હે ભગવન્! એ તે હું જાણું છું છતાં દુસહ વિયોગથી વ્યાકુળ બનતાં ધર્મ સાધન કરી શકો નથી, કારણકે મનને નિરોધ કરે એ ધર્મનું મુખ્ય લક્ષણ છે. તે અમારા જેવાથી કેમ બની શકે? માટે સર્વથા પ્રસાદ લાવી, કઈ બીજે ઉપાય બતાવે” ગુરૂએ જણાવ્યું–જો એમ હોય તે પ્રતિદિન મુનિએની ઉપાસના કરે વાંછિત સિદ્ધિ સાધવા માટે એ ઉપાય છે. મુનિઓના સમાગમથી પણ લોકે શું શું સુખ મેળવી શકતા નથી કારણ કે એનાથી નિબિડ કર્મની સાંકળ તુટે છે, દુર્ગતિ ભેદાય છે, કલ્યાણલતા વિકાસ પામે છે, દુઃખ નાશ પામે છે અને પ્રકાશિત દર્પણમાં પડતા પ્રતિબિંબની જેમ લક્ષમી સદા નિકટ રહે છે. એટલે સંગી જેમ વૈધે બતાવેલ ઔષધ સ્વીકારે, પથભ્રષ્ટજન જેમ સુમાર્ગ–સુચનાને, પિપાસુ જેમ નિર્મળ જળથી પૂર્ણ મહાસરોવરના નિવેદનને સ્વીકારે, તેમ રાજાએ ભારે ઉલ્લાસથી ગુરૂ-વચન સ્વીકારી લીધું અને ગુરૂને પ્રણામ કરીને તે પિતાના સ્થાને ગયે..
હવે અહીં વિક્રમકુમારના તે બંને પુત્રે તૃષ્ણ અને સુધાથી આકુળ વ્યાકુળ બની નદીના કિનારે બેઠા છે, તેવામાં વારે એક શેવાળી કે, જે નગરમાં દહી અને છાશ વેચવા ગયા હતા, તે ત્યાં આવી પહોંચે. એટલે દેવકુમાર સમાન રૂપવંત અને કરૂણ-સ્વરે. રૂદન કરતા તે બંને બાળકે તેના જેવામાં આવતાં તેણે પૂછયું–“હે પુત્રે ! તમે શા માટે રે છે? તમને અહીં કેણે લાવી મૂક્યા છે? અથવા અહીં તમારે સંબંધી કેણ છે?” ત્યારે મોટા બાળકે બધે વૃત્તાંત કહી સંભળાવ્યું, જે સાંભળતાં આ અનાથ છે” એમ ધારી પિતાની પાસે રહેલ અશન-પાન આપતાં આનંદ પમા, તથા અનેક પ્રકારે લોભાવી, તે તેમને પોતાના ગોકુળમાં લઈ ગયા, અને તેણે ગોકુળના ઉપરીને સેપ્યા. એટલે તેણે પણ પુત્રવિયેગી પિતાની પત્નીને તે સખ્યા. ત્યાં તે જાણે પિતાના ઉદરમાં ઉત્પન્ન થયા હોય તેમ સર્વ પ્રકારે તેમનું પાલન કરવા લાગી, તેમજ ખંડખાદ્ય પ્રમુખ વિશિષ્ટ વસ્તુ આપતાં નિરંતર તેમને રાજી રાખતી. તે ગોકુલપતિ પણ જયવર્ધન નગરના રાજાને માનીતું હતું. તે એકદા બહુ જ કીંમતી ભેટ લઈ પેલા અને પુત્ર સાથે નરવિક્રમ રાજાના દર્શન નિમિત્તે જયવર્ધન નગરમાં આવ્યું. ત્યાં રાજાને પ્રણામ કરી તેણે અત્યંત આદરપૂર્વક ભેટ અર્પણ કરી. એટલે રાજાએ પોતાના હાથે તેને તાંબુલ આપ્યું અને સુખ દુઃખની બધી વાત પૂછી. એવામાં રાજાની દૃષ્ટિ તે બને